Biyo-xireenka Horukaca

Ka Wikipedia
(Waxaa laga soo toosiyay Biyo-xireenka horukaca)
Biyo-xireenka Horukaca
Biyo-xireenka Horukaca
Biyo-xireenka Horukaca is located in Ethiopia
Biyo-xireenka Horukaca
waxay dhacdaa Biyo-xireenka Horukaca in Ethiopia
DalkaEthiopia
Ku taalBenishangul-Gumuz Region[1]
Isuduwe11°12′55″N 35°05′35″E / 11.21528°N 35.09306°E / 11.21528; 35.09306Coordinates: 11°12′55″N 35°05′35″E / 11.21528°N 35.09306°E / 11.21528; 35.09306
DanahaKoronto
XaaladdaUC
Bilowga dhismahaAbril 2011
Taariikhda la furayJuly 2017
Adduun dhan$4.8 bilyan USD
MilkiyaddaItoobiya Electric Power Corp
Biyo-xireenka iyo dhimista biya dheeraadka ah
Nuuca biyo-xireenkaBiyo-xireen darbi adag
Biyaha socdaWabiga Niilka Buluuga
Joog170 m (560 ft)
Dhererka biyo-xireenka1,800 m (5,900 ft)
Jooga fiinta645 m (2,116 ft)
Mugga biyo-xireenka10,000,000 m3 (13,000,000 cu yd)
Kanaalka dhimistaSoo gala lix kanaal
Nuuca kanaalka dhimistaFatahaad laga ilaaliyay
Qaadka kanaalka dhimista15,000 m3/s (530,000 cu ft/s)
Kaydka
SameeyayKunka kayd
Qaadka guud79×10^9 m3 (64,000,000 acre·ft)
Bedka sallaxa1,561 km2 (603 sq mi)
Dab dhaliye
Isuduwe
Taariikhda gudiga2017 (la qorsheeyay)
NuucaCaadi
Turbiino16 x 375 MW Francis turbines
Awooda rakibka6,000 MW (max. la qorsheeyay)
Soo saar sanadeed15,692 GWh est
Website
www.grandmillenniumdam.net

Biyo-xireenka Horukaca ama Biyo-xireenka kunka weyn (Af-Amxaari: ህዳሴ ግድብ «Hudasi gadab») Waa Biyo-xireen itoobiya ay ka dhisayso Niilka Buluuga ee gobolka Benishangul-Gumuz Region kuna dhow xuduudka Itoobiya-Suudaan, ee fogaan u dhexeysa 20 iyo 40 Kilomitir. Marka uu dhamaado dhismihiisa, sida la filayo sanad 2017, wuxuu noqonayaa Biyo-xireen dab-biyood ee qaaradda Afrika, kan tobanaad heer caalami ah liiska biyo-xireenada ugu waaweyn soo saarista korontada. waxaa lagu qayaasay waxa ku baxaayo 4.7 bilyan doollar. Waa mid ka mid ah saddex biyo-xireen oo loogu talo galay koronto dhalinta Tamar biyood ee Itoobiya. Dhisidda saddex biyo-xireen dhalinta awooda Korontada ee Itoobiya. Waxaa jira welwel khubaro Masaari taasoo ku saabsan saamaynta qulqulka biyaha Niilka qaybtii Masar ay xaqqa ulahayd ee lagu wada heshiiyay.

Danaha[wax ka badal | wax ka badal xogta]

  • Dowladaha kulaala wabiga Niil hore waxay u ahaayeen kuwa gumaysi ku jira, markii ay xornimada qaateen baa waxaa la kala sixiixday heshiis ah in biyaha sadex loo qaysado, heshiiska oo ka dhacay adis ababa sanadkii 1902 ayaa wuxuu dhex maray Ingiriiska oo ka matalayay Masar iyo Suudaan, iyo Itoobiya oo dhinac ah, kaasoo qorayay in aan wax mashruuca laga dhisi karin meelaha uu maro wabiga Niil sida harada Tana, wabiga Sobat iyo Niilka Buluuga ah, waxaa ka dambeeyay heshiis u dhexeeyay Ingiriiska iyo Faransiiska sanadkii 1906, heshiis kale ayaa soo baxay sanadkii 1929[2] kaas oo qorayay ogolaanshaha wadama wabiga Niil uu maro in masar xaq u leedahay hor istaagida mashruuc walba oo laga dul samaynayo wabiga Niil iiyo meelaha uu maro[3], heshiiskaas ayaa dhex maray Masar oo dhinac ah iyo Ingiriiska oo matalayay (Kiinya, Tansaaniya, Suudaan, iyo yugandha) si masar uga faaiidaysato harada fiktooriya[4], waxaa suudaan loo qoondeeyay %7.7 biyaha, masarna %92.3.
  • 19561964 waxaa la calaamadeeyay meesha uu ku yaalo biyo xireenka horukaca wayn ee itoobiya (Grand Ethiopian Renaissance Dam) waxaana hawshaas qabtay waaxda arimada dibada maraykanka laan ka mida oo kor meer ku samaynaysay aagaas intii u dhexaysay sandadihii 1956 iyo 1964 iyadoon masar la ogaysiin sidii ku qornayd heshiiskii 1929kii
  • Oktoobar 2009 iyo agoosto 2010 dowlada itoobiya ayaa kormeer ku samaysay meesha laga dhisayo biyo xireenka.
  • Sanadkii 2010 waxaa laga faraxashay qaabaynta biyo xireenka
  • 31 kii Maarso 2011 hal maalin ka dib markii la daaha laga qaaday mashruuca, waxaa loo ogalaaday heshiis qiimihiisu yahay 4.8 bilyan oo doolar shirkad talyaani ah Salini Costruttor[5] iyadoon waxba loo hor marinayn.
  • 2dii abriil 2011 raiisul wasarihii hore ee itoobiya Meles Zenawi ayaa dhagax dhigay biyo xireenka, waxaana la sameeyay warshadii dhagax jabiska iyo garoon diyaarad oo yar.
  • 15kii abriil 2011 golaha wasiirada itoobiya ayaa magaca biyo xireenka u badalay Biyo-xireenka horukaca weyn 'Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD)' kaasoo lagu madalay magacii hore ee ahaa (Mashruuca X) heshiisyadii mashruuca markii la dhameeyayna waxaa loo bixiyay " Millennium Dam"
  • Maayo 2011 itoobiya ayaa iclaamisay in ay Masar la wadaagi doonto qorshaha biyo xireenka si loo ogaado saamaynta biyo xireenka ku yeelaanyo meesh uu Masar kga shubo.
  • Maarso 2012 itoobiya waxay sheegtay kordhin lagu samaynayo biyo xireenka si looga sameeyo xarun dab dhaliye koronto ah, iyo in laga badinayo 5,250 mega wat lana gaarsiinayo ilaa 6,000 oo mega wat, waxaa suura gal ah in dab dhaliyahu diyaar noqdo 44 bil ka dib dhismaha.
  • Masar (oo wabigu ku dhamaado) ayaa aad mucaaraday mashruucaas (biyo xireenka) waxayna sheegtay in uu yaraynayo biyaha ay ka hesho wabiga Niil.
  • Meles Zenawi ayaa sheegay cilmi baaris (uusan cadayn meesha lagu sameeyay iyo cida samaysay toonna) oo sheegaysa in biyuhu aysan masar ka yaraan doonin isla markasna biyo xireenku hagaajin doono habka wax ku beerashada biyaha wabiga niil.
  • Dhaqaale ay bixisay Dowlada itoobiya iyo kaalmooyin dibada ka yimid ayaa lagu maal galiyay mashruuca biyo xireenka horukaca waxaana la filayaa inuu dhamaado juulaay sanadka 2017.

Hindisaha[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Biyo xireenka ayaa noqon doon mid joog dheer, dhirirkiisa ayaa gaaraya 170 mitir (558 fiit) iyo ballar dhar 1.800 oo mitir (5,906 fiit) habka miisaan (af-ingiriis:Gravity Type) waa shub la cadaadiyay (Roller-compacted concrete) wuxuuna yeelan doona labo xarun dab dhaliye, oo kala yaala labada dhinac ee kanaalka sifaynta biyahay, labada dab dhaliya oo labada dhinac kala yaala, mid walba wuxu leeyahay  8 × 350 mega wat oo ah Francis turbine[6] iyo dab dhaliyeyaal[7], si loo xoojiyo biyo xireenka ayaa kaydku noqon doonaa dhirir dhan 5 km (3 mayl) iyo 50 mitir (164 fiit) oo ah joogga biyo xireenka, kaydka biyaha ayaa qaadaya 603 bilyan m3 oo biyo ah.

Qarashka iyo maalgalinta[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Dowlada itoobiya ayaa sheegtay in ay go'aansatay bixinta dhammaan dhaqaalaha ku baxaya biyo xireenka, waxayna soo saartay warqado deyn loogu goobayo mashruuca biya xireenka kuna socota shacabka itoobiya dal iyo dibad meesha ay joogaan. matoorada iyo qalabka dab dhaliyaha ku xiran xarunta weyn ee dabka ayaa gaaraya ilaa 1.8 bilyan oo doolar, waxaa la leeyahay waxaa laga maal galaiyay bangiyo shiinees ah, waxayna la macno tahay in itoobiya u baaqatay 3 bilyan oo doolar[8] , Waxaa lagu qiyaasay Qarashka iyo maal galinta mashruuca ku dhawaad 4.8 bilyan oo doolar, waxaana muuqata in aysan ku jirin qarashka laynka korontada u keenaya biyo xireenka, taas ayaa u dhiganta inta ugu yar %15 oo ka mid wax soo saarka gudaha itoobiya oo guud ahaan dhan 41.906 bilyan oo doolar sanadkii 2012.

Dhisidda[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Qanadaraas qaataha ugu weyn baa noqonaya shirkada Salini Costruttori[9] taasoo hore kunturaad ugu qaadatay biyo xireenka Biyo-xireenka Jilje jeb l , II, iyo III, sidoo kaleTana iyo Beles. waxaa la filayaa inay lagu dhiso 10 milyan oo tan oo shub ah[10], dowlada ayaa balan qaaday inay isticmaali doonto kaliya shubka lagu dhex sameeyo itoobiya gudaheeda, 2012 shirkada Salini ayaa siisay shirkada kalee talyaaniga ah Tratos Cavi Spa[11], qandaraaska galinta keebalada looga shaqaynayo biyo xireenka[12]. shirkada Alistom ayaa diyaarin doonta sideed 375 mega wat oo Francis turbine ah dufcada koowaad ee shaqada, waxaan ku kacaya qarash dhan 250 milay oo yuuro[13], abriil 2013 mashruuca %20 ku dhawaad wuu dhamaaday, walina qodidii iyo shubidii ayaa socota, waxaa hore loo sameeyay warshada shubka samysa walina waxaa socda samaynta mid kale[14]. waxa kaloo la wareejiyay biyaha niilka buluuga ah 28 maayo sanadkii 2013 islaa maalinkaasna waa loo dabaal degay[15].

Wax tarka[wax ka badal | wax ka badal xogta]

waxaa jira wax tar weyn oo uu leeyahay biyo xireenka waana mida ka dambaysa in la taago, waxaana ugu muhiimsan samaynta tamarta dab ka dhalinta biyaha (Hydroelectricity, الطاقة الكهرَومائية ama Xoogga danab biyood)[16] , taasoo laga samayn doono xarunta tamar ka dhalinta biyaha ka dibna waxaa laga gadi doonaa dadka itoobiya iyo wadama dariska la ah, oo ay ka mid yihii Suudaan iyo Masar, si korontada loo iibiyo waxaa loo baahanayaa kanaallo waa weyn oo la mariyo xarkahaas. waxaa kaloo laga iibin doona mashruucyada kale ee biyo xireenada ee ay ka mid yihiin jeljel jeb 3 ee laga smaynayo itoobiya,

Saamaynta Bay'ada iyo Bulshada[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Kaydinta biyaha[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Sidii wargeeysyadu wax uga qoreen hay'ad dowli ah inay diraasad bay'adeed ku samaysay sanadkii 2012 waxaa muuqata in laga hawl galay, ururada aan xukuumiga ahayn ayaa waxay u xilsaareen baarayaal degaanka ka soo jeeda inay meesha indha dhayn ku soo sameeyaan maadaam macluumaadka laga hayo ay aad u yartahay[17],

waxaa dhib ah wada tashiyo iyo afti aruurin laga galo arinta biyow-xireenada itoobiya waxaana sabab u ah duruufaha siyaasadeed ee wada ka jira, hayada wabiyaasha aduunka qoraallo ka soo baxay ayaa sheegaya in wararka ka soo baxaya bulshada degaanka itoobiya in qorshaha goosadka tamarta xukuumadu uu yahay arin halisteeda leh, waxaana laga cabsi qabaa inuu jiro cadaadis iyo caburin ka socda dhinaca dowlada, duruufahaas siyaasadeed ee ka taagan meesha ayaa waxaan jirin ururo u dhaqdhaqaaqa la socodka iyo dabagalka arimaha ku khuseeya biyo xireenada tamarta biyaha, si muuqatana loogama hadlo karo cabsi darteed.

Halkaas markay marayso, waxaa la sameeyay wada tashiyo guud oo aan wax ku ool ahayn intii lagu gudo jiray fulinta biyo xireenada waaweyn, juulaay 2011 waxaa xabsi la dhigay wariye itoobiyaan ah Reeyot alemo markii ay dhasheen is waydiinno ku saabsan biyo xireenka weyn ee la qorshaynayay markaas, sidoo kale waxaa hanjaabaad dil la kulmay shaqalaha hayada wabiyada aduunka, intii lagu guda jiray xiligaas shir lagu qabtay Addis Ababa ayna kasoo qayb galeen hayado waawyn ayuu Meles Zenawi cambaarayn ba'an usoo jeediyay ururada diidan mashruuca, wuxuuna ugu yeeray (argagixisada tamarta biyaha) wuxuuna ku tilmaamay inay dambiileyaal yihiin, shirkaas waxaa qabanayay dallada iskaashiga tamarta biyaha ee adduunka ( IHA ) abriil 2011 Adis Ababa, ururka ayaa soo dhaweeyay mashruuca waxayna ku sheegeen in awooda dowladu tahay mida bay'ada la jaal ah mar walba[18].

Saamaynta uu ku reebi karo Itoobiya[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Inkastoo Niilka buluuga uu yahay wabi sanadkiiba mar biyo-boxo keena, hadana biyo xireenka ayaa yarayn doona fatahaadaas qadar le'eg 40 km oo itoobiya gudaheeda ah maadaama uu degaanka ka ilaalinayo dhibaatada fatahaada, waana dhinaca wanaagsan ee uu leeyahay, dhinaca kale dhibaatadiisa weyn waxaa ka mid ah markii fatahaada iyo xooga biyaha laga waayo kaliyada iyo meelaha wabiga biyihiisu tagi jireen waxaa yaraanaya dalaga beeraha biyo yarida jirta awgeed, sidoo kale biyo-xireenka ayaa noqonaya buundo dul saaran Niilka buluuga, buundadaas dhulka ay gaarayso iyo fadhiga kaydka biyaha iyo meesha uu ku shubayo ayaa waxaa lagama maarmaan ah in laga kiciyo dad gaaraya 5,110 qof, oo inta la raro la dajinayo meel kale, waxaa kaloo suuro gal ah in uu biyo-xireenku saamayn ku yeesho kalluumaysiga wabiga[19], sida laga soo xigtay xog aruuriye madax banaan oo jooga meesha laga dhisayo biyo-xireenka ayaa sheegaysa in la qixin doono 20,000 oo qof, waxaa kaloo uu sheegayaa in dadkaas la degaamayn doono lana siin doono mag-dhaw ka badan wixii ay xaqa u lahaayeen, dadka degaanka ayaan horay u arag biyo-xireen mana aysan aqoon waxa biyo-xireen noqon karo, in kastoo ay gudbiyeen dhibka uu u keenay hadana wax yar oo ka mida dadka da'da ah markii laga reebo dadka baankooda lala kulmay waxay qabaan in haba yaraatee manfaco uun u keeni doono biyo-xireenkaan, dhinaca shaqo helida, wax barashada ama korontada, taasoo ay u cuskanayaan macluumaadka loo sheegay ugu yaraan, dadka ayaa la dejin doonaa meel ugu yaraan 5 km ka fog biyo xireenka iyo kaydkiisa si looga hortago wax yeelada maleeriyada taaso halis ay tahay in laga ag dhawaado,sidoo kale qorshaha waxaa ku jira ka hortagga is jaridda biraha afka biyo-xireenka iyo ka ilaalinta gufurka iyo dhoobada daxalaysatay kaydka biyaha[20].

Saamaynta uu ku reebi karo Suudaan iyo Masar[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Si cad looma wada garan karo saamaynta biyo-xireenku ku yeelanayo wadamada wabiga Niil uu ku shubo, Masar ayaa ka walaacsan hoosu dhaca kooban ee ku imaanaya biyaheeda, inta lagu gudo jiro buuxinta kaydka biyo-xireenka, iyo uumi baxa joogtada ah ee ku socda kaydkaas taasoo keensanaysa mar walba buuxin joogto ah, Muga kaydka biyaha ayaa dhan wax u dhigma sanadkiiba biyaha wabigu ku shubo xuduuda Masar iyo Suudaan (65.5 billion cubic meter) waxaa loo badinayaa khasaarahaas inuu ku baaho wadamaas sanado dhowr ah, waxaa la sheegayaa inta lagu gudo jiro buuxinta keydka biyaha in ay suuro gal tahay in la waayo 11 ilaa 19 bilyan cubic mitir oo biya ah sanadkiiba, taasoo keenaysa in labo milyan oo beeraley ah waayaan dakhligii soo gali jiray inta lagu gudo jiro xiliga buuxinta keyd biyoodka, waxaa kaloo la leeyahay waxay saamayn ku yeelan doontaa taakulada tamarta koronto ee masar qadar dhan %25 ilaa %40[21]marka dhismaha uu socdo, sida taagan xisaabaha tamarta koronta laga dhaliyo biyaha ee masar boqolkiiba 12 ayaa ka yar wax soo saarkii korontada masar sanadii 2010  (14 ka mida oo 121 bilyan kWh halkii saac)[22]. waxaa kaloo dhici doona hoosu dhac xili ku eg qiyaastii dhan %25 wax soo saarka tamarta korontada biyaha, waxaana loo fasiran karaa hoosu dhac ku imaanaya wax soo saarka guud ee tamarta korontada biyaha masar wax ka yar %3. biyo-xirenka horukaca itoobiya waxaa suuro gal ah inuu hoosu dhac joogto ku keeno biyaha Harada Naasir waa hadii la kaydiyo biyihii fatahaada noqon lahaa itoobiya dhexdeeda, taaso macneheedu yahay in la yareeyo uumi baxa biyaha 10 bilyan cubic meter sanadkiiba, waxaa kaloo suuro gal ah inuu yareeyo awooda biyo xireenka Aswan (Aswan High Dam) ee tamarta korontada biyaha, si uu u khasaaro 100 mega wat, biyaha biyo-xireenka oo hoos u dhacay awgeed qadar dhan 3 mitir.

Biyo xireenka ayaa ceshan doona gufur iyo haraadiga qashinka biyaha taasoo keeni doonta in laga faaiidaysto biyo xireenada ku yaal suudaan sida biyo xireenda Roseires Dam,  Sennar Dam, Merowe Dam iyo biyo xireenka sare ee Aswan (Aswan High Dam) ee masar. raadadka wanaagsan iyo kuwa xun ee xakamaynta fatahaadaha ayaa saamaynaya qaybta suudaan ee wabiga buluuga ah, si le'eg saamaynta uu ku leeyahay dhinaca itoobiya meesha uu wabiga buluuga ku shubo[23].

Ka dhiidhinta : Iskaashiga iyo Cambaaraynta[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Masar waxay ka qabtay cabsi dhab ah mashruucaan waxayna dalbatay dabgal iyo baaris lagu sameeyo qaab-dhismeedka lana sameeyo daraasad biyo-xireenka, si xaaladda loo dajiyo e cabsida keeni karta, laakiin Itoobiya waa ay diiday codsigaas hadii aysan ka harin lahaanshaha diidmada qayaxan ee qaybsiga biyaha .[24] Kadib kulanno dhexmaray wasiirada biyaha ee Masar, Suudaan iyo Itoobiya maarso 2012, waxa uu sheegay madaxweynaha suudaan Albashiir in uu taageersanyahay dhismaha biyo-xireenka.[25] Waxaa jiray Heshiiskii Niilka ee ay saxiixeen dalalka uu ka soo burqado biyaha 2010, lakiin iskaashigaas, ma ayasan saxiixin Masar iyo Suudaan, iyakoo u arkayay in ay ka hor imaanayso heshiiskii 1959 taasoo siinaysa xuquuq joogta ah Suudaan iyo Masar ee biyaha Niil.[26] Laakiin waxaa jirtay isu soo dhoweyn dalalaka kulaal niilka wadahadal u dhexeeya dhammaan Dalalka Kulaala Niilka.

Waxay dhiseen Masar, Itoobiya iyo Suudaan guddi khubaro heer caalami ah si loo sameeyo dib u eegis iyo diyaarinta warbixino daraasad ku saabsan biyo-xireenka. Guddigu wuxuu ka koobnaa 10 xibnood; 6 khubaro oo ka kala socda 3 dal iyo 4 Khabiir heer caalami ah ee wax ka yaqaan kheeraadka biyo-baarista, qaabaynta dhismaha biyo-xireenada dhaqaalaha bulshada, iyo bay'ada Wuxuu fadhigoodii afaraad ka dhacay magaalada Addis ababa noveembar 2012. waxaana lagu soo bandhigay xog-waranno ku saabsan raadka bay'ada ee biyo xireenka waxana tageen goobta uu ku yaala biyo-xireenka. Waxayna u gudbiyeen warbixinadoodii ugu horeeyay dalalka ay qusayso dabayaaqadii bishii maajo 2013. Si kastaba ha ahaatee warbixinada dhamaystiran looma soo bandhigin saxaafadda, mana dhacayso in la soo bandhigo ilaa ay dib u eegaan dawladaha Masar iyo Itoobiya si siman iyo ku darista faahfaahinta fasax ahaan. Xukuumadda Itoobiya waxay sheegtay in ay ku qanacsantahay warbixinta guddiga, sidoo kalane dhismaha biyo-xireebka uu cuskanyahay hababka iyo mabaadi'da caalamiga ah" iyadoo aan magacaabin mabaadi'da iyo hababka caalamiga ah. Waxay kaloo sheegtay biyo-xireenka " in uu faaiido u leeyahay dhammaan saddexda dawladood dhibaato weyna uma keeni doono dalalka ay biyaha ku hoobtaan".[27] Sida ay qabto Dawladda Masar, Warbixinta guddiga " kula dardaarmeen bedelka iyo dhimista ballaca iyo mugga biyo xireenka ".[28]

3 Juun 2013 markii laga wadahadlayay warbixintii guddiga heerka caalamiga ahaa ee khubarada Madaxweynihii hore ee Masar Maxamed Morsi, wxay u soo jiidiyeen hogaamiyey yaasha siyaasadda ee masar habka loo burburburin karo oo ay ka mid tahay taageerada fallaago ku kacsan dawladda. Iyagoo aan ogayn kulanka wadahadalka waxaa la galiyay si toos ah hawada[29]. Waxaa cudrdaar ka bixiyay kaaliye sare ee madaxweyne Mursi "dhib aan ulakac ahayn" waxayna soo saartay xukuumadiisu bayaan dhiiri-galin ah ee ah daris wanaag iyoo isdhaafsiga ku dheehan ii ixtiraam iyo in lagawada shaqeeyo danaha labada dhenac si dhib la'aan ah labada dhinacba, Wuxuu cadeeyaya kaaliyaha raiisuwasaaraha Itoobiya in masar ay tahay " ...mid riyoonaysa waxuuna tusaale u soo qaatay arrin horay u dhacday isku dayga masar ee abuurista deganaasho la'anta Itoobiya.[30] Mursi oo ka jawaab celinaya ayaa sheegay in uu rumaysanyahay in ay wanaagsantahay in uu la galo Itoobiya halkii la isku dayi lahaa in lagu qasbo. Sidaa daraadeed, 10 Luuliyo sanadii 2013, wuxuu yiri waddo kasta waa ay noo furantahay ", maxaa yeelay " Ilaalinta biyaha ee masar sideedaba laguma xad-gudbaan ", asigoo cadeeyay " in uusan dagaal ku dhawaaqaynin, " laakiin uusan ogalaanaynin helitaanka biyaha ee Masar in ay noqto mid qalqiil ugu jirta in ay go'aan.[31]

Bishii Sebtember 2021, Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay wuxuu meel mariyey bayaan ku dhiirri -gelinaya Masar, Itoobiya iyo Suudaan “inay dib u bilaabaan wada -xaajoodkii” ee ay hoos imanayeen Midowga Afrika “si degdeg ah loo soo gabagabeeyo” heshiis ku saabsan biyo -xireenka GERD ee muranka dhaliyay ee Niilka. Heshiiskani waa inuu ahaadaa "mid la wada aqbali karo oo ku xidhnaan doona buuxinta iyo ka shaqaynta GERD, waqti macquul ah gudaheed", wuxuu ku qeexayaa Golaha Ammaanka bayaankiisa ay soo diyaarisay Tunisia.[32] ]

Sidoo kale eeg[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Xogta[wax ka badal | wax ka badal xogta]

  1. Xigasho ebar ah (caawin) 
  2. http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=356137
  3. http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=356137
  4. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2016-03-01. Soo qaatay 2021-08-08.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  5. http://www.salini-impregilo.com/it/lavori/in-corso/dighe-impianti-idroelettrici/grand-ethiopian-renaissance-dam-project.html
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Francis_turbine
  7. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2014-02-20. Soo qaatay 2016-01-13.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  8. http://www.economist.com/node/18587195/
  9. http://www.salini-impregilo.com/it/lavori/in-corso/dighe-impianti-idroelettrici/grand-ethiopian-renaissance-dam-project.html
  10. http://www.thereporterethiopia.com/news/309-news/1725-100-mln-quintals-of-cement-required-for-great-ethiopian-renaissance-dam.html
  11. http://www.tratos.eu/
  12. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2019-05-09. Soo qaatay 2016-01-14.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  13. http://www.alstom.com/press-centre/2013/1/alstom-to-supply-hydroelectric-equipment-for-the-grand-renaissance-dam-in-ethiopia/
  14. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2018-05-04. Soo qaatay 2016-01-14.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  15. http://allafrica.com/stories/201306030197.html
  16. https://en.wikipedia.org/wiki/Hydroelectricity
  17. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2019-01-08. Soo qaatay 2016-01-14.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  18. http://www.internationalrivers.org/blogs/227/sustainable-hydropower-%E2%80%93-ethiopian-style
  19. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2019-01-08. Soo qaatay 2016-01-14.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  20. http://catherinepfeifer.blogspot.de/2013/07/another-view-on-nile-interview-with.html
  21. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2018-09-09. Soo qaatay 2016-01-16.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  22. http://www.eia.gov/beta/international/?fips=EG
  23. "Nuqul Archive". Waxaa laga kaydiyay the original 2018-07-03. Soo qaatay 2016-01-16.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  24. "Nuqul Archive". Almasry Alyoum. 23 April 2011. Waxaa laga kaydiyay the original 22 Bisha Sideedaad 2011. Soo qaatay 27 April 2011.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |archive-date= (caawin)
  25. Tesfa-Alem Tekle:Sudan’s Bashir supports Ethiopia’s Nile dam project Archived Diseembar 30, 2016 // Wayback Machine, Sudan Tribune, March 8, 2012, retrieved on April 12, 2013
  26. Ashenafi Abedje, VOA:Nile River Countries Consider Cooperative Framework Agreement, March 18, 2011
  27. "Nuqul Archive". 1 June 2013. Waxaa laga kaydiyay the original 22 June 2013. Soo qaatay 7 June 2013.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  28. . 2 June 2013 http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=68410. Soo qaatay 7 June 2013.  Maqan ama ebar |title= (caawin) (link was dead and story could not be found on the ESIS website on July, 2, 2013, but a quote can be found at Daniel Berhane's Blog:Egypt: The report modifies renaissance dam's size, dimensions Archived Agoosto 9, 2013 // Wayback Machine)
  29. . 15 June 2013 [http:https://www.youtube.com/watch?v=kdyMi1hrpoA http:https://www.youtube.com/watch?v=kdyMi1hrpoA].  Maqan ama ebar |title= (caawin) (Muuqaalkii guddiga)
  30. . 5 June 2013 http://www.yalibnan.com/2013/06/05/ethiopia-egypt-attack-proposals-day-dreaming/. Soo qaatay 7 June 2013.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  31. . 10 June 2013 http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-22850124. Soo qaatay 10 June 2013.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  32. . 16 September 2021 https://fr.africanews.com/2021/09/16/barrage-sur-le-nil-le-conseil-de-securite-de-l-onu-reclame-une-reprise-des-negociations/. Soo qaatay 16 September 2021.  Maqan ama ebar |title= (caawin)