Dalxiiska Somaliland

1. Hordhac

Marka uu codku ka kor maro cod-baahiyaha, qolku wuu aamusan yahay. Madaxyada qaar baa foorarsan. Kuwo kalena kor baa loo janjeeraa. Codka keliya ayaa ah joogsiga cod-baahiyaha iyo codka xoogga badan ee korkiisa ka koraya. Waxaan dareemaa goose-gumps in ay kor ugu kacaan gacmahayga sida Dr. Martin Luther King Jr. ee caanka ah "I have a dream" hadalka bilaabay. Marka duubitaanku dhamaado, waxaa cad in aysan jirin cid qolka ku jirtay oo aysan wax saameyn ah ku yeelan, inkastoo ay ka soo wareegtay in ka badan 40 sano markii Dr. King uu jeediyay khudbadiisii caanka ahayd.

Taariikhda oo dhan, dadka ku hadla afka weyn ayaa si dhab ah u beddelay adduunka. Dr. King wuu sameeyay. Sidoo kale Ciise Masiix, Nelson Mandela iyo Mahatma Gandhi. Akhrinta Elizabeth Cady Stanton ee Sharciga Haweenka ee Xuquuqda ayaa bilaabay dhaqdhaqaaqa kaas oo ugu dambeyntii siinayay haweenka xaqa ay u leeyihiin inay codeeyaan. Khudbadii madaxweyne John F. Kennedy ee ahaa in ninku maalin uu dayaxa dul istaagi doono ayaa dadka ka dhigtay mid rumaystay wax aan mar dhici jirin. Busi-

•

www.fabjob.com

•

12 Dalxiiska Somaliland

Dalxiiska Somaliland

File:Flag of somalia.svg Somaliland 70,000 Dundida sanad
Lcagata Dalxiiska Somaliland 2 Million Dollor sanda qiyasso

Goobaha aad loo dalxiiso ee Somaliland waxa ka mid ah daljirka dahsoon ee Hargeysa ku yaala, dhammaan magaalooyinka qadiimiga ah ee dalka sida Berbera, Saylac, Bullaxaar, Maydh & Xiis, Laas-qoray, Jasiiradaha Sacaadadiin iyo Ceebood, Buurta Daallo, Buurta Gacan-Libaax (Waxa waliba lagu sameeyay dhisme) iyo dayactir buurta dusheeda (buurta Saw), Laasgeel (Goob aasaar qadiimi ah oo ku taala Jidka isku xidha Hargeysa iyo Berbera (Dhubato) iyo goobo kale oo aan xusi doonno. Waxannu ugu bushaaranaynaa soo booqdayaasha bartan in aanu boggan idiin ku soo gudbin doonno xogo iyo macluumaad faahfaahsan oo la xidhiidha dhammaan goobaha taariikhiga ah ee la dalxiiso Soomaaliya, xaqiiqooyin ku xeeran iyo is bedello ku yimi goobo ka mid ah.

Lacagta Somaliland[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Shillin Somaliland

Hotelka File:Flag of somalia.svg Somaliland[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Airportka[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Wadada Dalxiiska Somaliland[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Internetka Somaliland/Dalxiiska Somaliland[wax ka badal | wax ka badal xogta]

goobaha dalxiiska Soomaliland[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Guud ahaan, gobolkasta Somaliland waxa ka jira goobo caan ah, taariikhi ah ama lagu tilmaami karo fursadaha iyo/ama khayraadka qaaliga ah ee dalku leeyahay dhinaca dalxiiska iyo taariikhda. Fu'aad madaxyar waa la booqan karaa isna,

Daljirka Dahsoon ee Laga Dalxiiso Hargeysa[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Badhtamaha Magaalada Hargeysa, goobta Khayriyada ama bangiga horumarinta hortiisa waxa saaran mid ka mid ah miigagii taliskii Siyaad Barre ee Hargeysa duqeeyay oo loo dhigay goobta in lagu xasuusto taariikhda qaranimada Somaliland soo martay. Miiggan daljirka ah waxa ku yaalla sawirro muujinaya bulshaddii rayidka ahayd ee lala dagaalamayay iyo xaq u dirirayaashii Somaliland Qofkasta oo soo gaadha Hargeysa wuxu booqdaa dalkjirkan dahsoon iyadoo mararka qaarkood la arko dad qaadanaya sawirro ama isku sawiraya dalkjirka iyo goobta yaallo.

Buuraha Naasa-hablood[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Dhinaca bari woqooyi ee Hargeisa waxa ku yaalla Buuraha Naasa hablood oo ah astaanta Dawladda Hoose ee Hargeysa iyo gobolka Maroidjeex. Magaalada Hargeysa ayaa caan ku ah buurahan sawirka naasaha leh. Sida caadiga ah, qofka safarka ahi dhinac kasta oo uu ka soo galayo Hargeysa gaar ahaan marka dhulka lagu safrayo waxa lagu gartaa muuqashada buuraha Naasa Hablood in joogo Hargeysa. Naasa-hablood waa buuro aad usoo jiita dareenka dalxiisayaasha oo ay dadku booqdaan,

Goobta dalxiiska Laasgeel (Aasaar qadiimi ah)[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Laasgeel waa goob leh godod hoose oo leh xaradh iyo astaamo qadiimiga ah oo lagu qiyaasay inay noqon karayaan aasaarta taariikhiga ah ee ugu da’da weyn geeska ama qaarada Afrikaba guud ahaan marka loo eego sawirrada farshaxanka iyo astaamaha muujinaya quruumo qarniyaal badan ka hor dhulka ku noolaa. Aasaartan qadiimiga ah waxa goobtan ku ogaaday khubaro faransiis sannadkii 2002, illaa immikana waxay ka midtahay goobaha taariikhiga ah ee aad loo dalxiiso, isla markana ay Wasaaradda Dalxiiska iyo Dawladda xaqiijiyaan nabadgelyada iyo ilaalinta aasaartan iyadoo si taxadir leh loogu oggolaado dalxiisayaashaa gaarka ah. Goobta Laasgeel waxa 6km woqooyi looga weecdaa tuulada Dhubato ee Degmada Laasgeel ee hore loo odhan jiray Dacar-budhug, immikana loogu magac daray Laasgeel oo 55KM bari ka xigta Hargeysa, kuna taalla wadada halbawlaha ah ee Hargeisa-Berbera.

Xog dheeraada ka akhri warbixinta “Goobta Aasaarta Qadiimiga ah ee Laasgeel[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Gobolka Saaxiil[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Xarunta gobolka Saaxiil ee Berbera, waxay ka midtahay deegaanka dhulka ugu qadiimisan iyo meelaha ugu hor magaaloobay dhinaca dhismaha iyadoo ilaa qarnigii labaatanaad ka hor caan ku ahayd dekedda wax lagala soo dego, dacallada dunidana laga yaqaannay. Guud ahaan, adhiga idaha ah ee Soomaalida ayaa dhammaan suuqyada carabta ee loo dhoofiyo looga yaqaannay Barbaraawi.

Xeebaha Berbera. Xeebaha badda ku xeeran Berbera waxa ka mid ah Batalaale. Batalaale waa goobaha aad looga dalxiiso Somaliland ee Berbera ku yaalla waxa ka mid ah Xeebta Batalaale ee uu ku aasanyahay Cilmi Boodhari ama loo yaqaanno qabrigii jacaylka sida ay abwaannada suugaantu ugu halqabsadeen.

Magaalada Berbera waxa ku taalla marsada koowaad ee Somaliland taasoo sannadahan dambe si casri ah loo horumariyay, kana mid ah goobaha aad loo dalxiiso marka la gaadho magaalada Berbera. Sidoo kale, madaarka diyaaraduhu ka haadaan oo hore u ahaan jiray Airport ka ugu weyn Africa, haddana ah kan ugu weyn Somaliland ayaa ku yaalla magaalada Berbera. magalada bebrera waxaa xidhiidh la lahaan jiray dowladihii islaamka sida cabaasiyiintii oo ahaa qoladii ugu horaysay ee soo galisay biyaha iyagoo u sameeyay iliilado soo qaada, waxa kale oo uga danbeeyay dowladii cismaaniyiinta iyagoo beebab soo dhigay. waxaa magalada Berbera la odhanjiray Bandar Cabaas ,waxaa kaloo layidhaa Berbera,oo ah beri,beri, waxaana loola jeeda meel marna dadku yimaadaan marna ku yaraadaan. Berbera waxay xarun u ahayd taliskii ingiriiska ka hor magaalada Hargeysa.

Xeelliga badda Berbera[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Waa xeeb nadiif ah, isla markana aan buuq ahayn aadna loogu raaxaysto in lagu dabaasho iyo guud ahaan dalxiiskeeda. Waxad ka helaysaa noocyada kala duduwan ee hlibka kalluunka darayga ah ee hudheello kooban oo naxaawiga ku yaalla.

Dawga Sheikh iyo Magaalada Sheikh[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Muuqaalka buurta Sheikh ee Dawga wadada Berbera-Burao marto ayaa ka mid ah muuqaallada ugu quruxda badan ee loo soo qaato dalxiiska deegaanka Somaliland. Waxay dadka jidkan ku safraya ama si gaara ugu dalxiis tagaa aad ugu raaxaystaan buurta kala rogrogan, geedaha kala duduwan ee xilli walba magoolka iyo ubaxu ka soo hirayo, shimbiraha iyo noocyada ugaadha duur joogta ah ee kala duduwan ee lagu dul arkayo. Sidoo kale waa buurta ugu quruxda badan africa.

Gobolka Sanaag[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Sanaag waa gobolka ugu badka weyn ama ugu ballaadhaan dhammaan gobollada uu dalka JSl ka koobanyahay. Sida laga dareemi karo sooyaalka taariikheed iyo aasaarta qadiimiga ah ee jirta, deegaanka rasmiga ah ee ugu badan ee bulshadeennu wuxu ahaa mid ka soo bilaabmay bariga Somaliland, galbeedna usoo socday qarniyo badan. Sidoo kale, magaalooyinka dhulka xeebaha ah ku yaalla ayaa ah deegaannada ugu qadiimisan taariikhda magaalawga Somaliland sida xataa wali ay meelo badan ashyaada hore, dhiska qadiimiga ah iyo astaamaha kale ee muujinaya taariikhda faca weyn laga helayo sida Berbera, Bullaxaar, Zaylac, Ceerigaabo, Laas-qpray iwm. Goobo badan oo taariikhi ah, isla markana aad loo jecelyahay in la dalxiiso ama la booqdo ayaa ku yaalla gobolka sanaag sida buurta Daallo, deegaannada Maydh & Xiis, Mash-caleed iyo meelo kaleba.

Buurta Daallo[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Daallo waa buurta Soomaaliya ugu dheer, horena u ahayd buurta ugu dheer dalkii la isku odhan jiray Jamhuuriyadda Somalia Daallo waxay ku taalaa Deegaanka Magaalada Ceerigaabo ee Xarunta Gobolka Sanaag. Dhararka buurta Daallo waxa lagu qiyaasaa ---- feet inay dhulka ka sarrayso. Waxa laga soo fuuli karaa dhinaca koonfureed oo ay inteeda badan dhulka u dhawdahay ama meelaha qaar la simantahay balse dhinaca woqooyi waxa adag inaad si fiican u aragto dhulka hoose oo daruuro iyo ceeryaamo kaa qarinayaan. Daallo waa buur hodan ku ah dhirta kala jaadjaad ka ah. kaymaha hamashka ah, magool iyo doog aan is bedelin gu iyo jiilaal iyo dhirta dhaadheer ee loo yaqaanno baxarasaafka. Sidoo kale, waxa lagu arkaa xawaannada duur joogta ah ee kala duduwan sida harimacadka iyo bahda la nooca ah. Waxad dareemaysaa naacaw qabaw, laydh iyo hawo lagu raaxaysto, marka aad Daallo dusheeda taagantahay, isla markana aad maqlayso foodhida kala nooc nooca ah ee shimbiruhu ku heesayaan. Muuqaalka buurta Daallo ee dabiiciga loo quushoco ah, waxay soo jiidatay abwaanno badan oo ugu soo halqabsaday suugaanta Soomaalida buurta Daallo, waxana ka mid ah heesta caanka ah ee ay qaado Hibo Maxamed “Daallo tus helayoo, mayay tumay arooryoo, teel teel daruurina timasare ka joogo”

Sido Kale fiiri[wax ka badal | wax ka badal xogta]