Awbare

Ka Wikipedia

Degmada Awbare (Amharic: ተፈሪ አሞሌ), (sidoo kale loo yaqaano Teferi Ber), waa degmo ku taala woqooyiga Ismaamulka Soomaali Galbeed. Waa mid kamida degmooyinka Kililka 5aad ee Soomaalidu degto waana Degmada uguweyn baaxad ahaan iyo dad ahaanba waddanka Itoobiya. Degmada waxaa lagu magac daray Sheekh Awbare oo u ahaa Sheekhii ugu karaamada badnaa ee soo maray dhulka waqti qadiimi oo hore.[1] Qayb kamida Gobolka Faafan, Awbare waxay xad laleedahay dhinaca koonfureed magaalada Jigjiga, dhinaca galbeed Gobolka Siti, dhinaca bari waddanka Soomaaliya, sidaakale dhinaca Koonfur Bari waxay xad laleedahay Qabri Bayax. Magaalooyinka Awbare waxa iyadoo hadaba degmada Awbare waxa ay 75 km ujirtaa caasimada dawlad deegaanka ee Jigjiga sidoo kale waxa ay leeday goobo taariikhi ah isla mar ahaantaana ay dhiseen kacaanadii 75kii ku mooganaa agagaarka isla degmada Awbare iyadoo degmada Awbare ay kamitahay meelaha sida guud looga yaqaano guud ahaanba dalka Itoobiya ilaa wakhtiyadii gumaysigii taasi oo ahayd goobtii uu kabaxay kana soogalay boqorkii lagu magacaabi jirey Haile Selassie waana mida keentay in magaalada Awbare ku caan baxdo magaca facweeyn ee Teferi Ber. Hadaba degmada Awbare waxaa ay xukuntaa qaybo badan oo hellu centero ah kuwaas oo aad utiro badan hasse ahaa qaybahooda ugu waaweyn waxaa kamid ah Awbare, Awbube, Sheed-Dheer, Lafaciise, Dherwanaaje, Gogti, Jaarre iyo Xerogeel.

Taariikhda Degmada Awbare[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Magaalada Awbare wuxuu fadhi u ahaa qeyb badan Ugaasyada beelaha Gadabuursi iyo qoyska Reer Ugaas waqtigii isticmaarka. Magaalada Awbare waxaa caan ku ahaa Ugaas fara badan oo ka mid ahaa Ugaas Rooble Ugaas Nuur (oo ku aasan Awbare), Ugaas Cabdi Ugaas Rooble (oo lagu boqray magaalada Awbare), Ugaas Rooble Ugaas Doodi (oo ahaa Ugaas Rooblihii 3aad) iyo qaar badan oo kale.[2]

Hadaba magaaladan lagu magacaabo AWBARE waxaa kasoo jeeda aqoon yahano aad utiro badan iyadoo sidoo kalena degmadani lagu tiriyo ama lagu magacaabo in ay dadkeedu yihiin kuwo aqoon baaxadleh oo aad u qotodheer kuleh gabi ahaanba daafaha caalamka hadii aan tusaale usoo qaadano dadkii caanka udhashay degmadan Awbare ee khasatan magaalada Awbare waxaa kamida sheekha weeyna gayiga Soomalida ee lagu magacaabo Sheekh Xasan Nuuriye oo ku aasan magaalada Awbare. Sidoo kalena waxa kudhalatay fanaanada caanka ah ee Hibo Maxamed Cudoon (Nuura) sidoo kalle magaaladan waxa kamitahay magaalooyinka qadiimiga ah ee sida qotada dheerlooga aqaano daafaha caalamka qabo kamida.

Magaalada Awbare waxaa ku aasan Sheekhii weeyna oo karaamada lahaa ee Sheekh Awbare (Aw Barre) oo magaalada lagu magac daray. Waana la siyaartaa qabrigiisa barakaysan.[3]

Macluumaadka[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Degmadan waxaa dega Makaahiil oo Beel katirsan ah Beelweynta Gadabuursi oo ah qoyska weyn ee Dir.

Beeraha[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Tirakoob ay samaysay Wakaaladda Tirakoobka ee Itoobiya (CSA) sannadkii 2014 waxay muujisay inuu degmada Awbare ku noolyahay dad tiradooda ah 405,161.[4]

Tixraac[wax ka badal | wax ka badal xogta]

  1. Teferi Ber is the name used by the Central Statistical Agency in its Agricultural Sample Enumeration 2001-2002 (1994 E.C.): Report on Area and Production - Somali Region ArchivedNovember 20, 2008, at the Wayback Machine.
  2. "Refugees in Somali National Regional State of Ethiopia", UNHCR website (accessed 31 October 2012)
  3. Dostal, Walter; Kraus, Wolfgang (2005-04-22). Shattering Tradition: Custom, Law and the Individual in the Muslim Mediterranean. I.B.Tauris. p. 296. ISBN 9780857716774.
  4. "Landmines Cleared From 4 Million Square Meters Of Land"[permanent dead link], Ethiopian News Agency, 20 November 2008 (accessed 17 June 2009)
  5. "Somaliland: The Myth of Clan-Based Statehood" Somalia Watch. 7 December 2002. Archived from the original on 15 June 2006. Retrieved 2007-01-29.
  6. Battera, Federico (2005). "Chapter 9: The Collapse of the State and the Resurgence of Customary Law in Northern Somalia" Shattering Tradition: Custom, Law and the Individual in the Muslim Mediterranean. Walter Dostal, Wolfgang Kraus (ed.). London: I.B. Taurus. p. 296. ISBN 1-85043-634-7. Retrieved 2010-03-18.
  7. "Central Statistical Authority of Ethiopia. Agricultural Sample Survey (AgSE2001). Report on Area and Production - Somali Region. Version 1.1 - December 2007"[permanent dead link] (accessed 26 January 2009)
  1. I.M. Lewis. p. 90 https://books.google.co.uk/books?id=P5AZyEhMtbkC&pg=PA90&lpg=PA90&dq=Aw+barre+aw+bube&source=bl&ots=raRpemcjbM&sig=ACfU3U1srHg7-VcV8hnBpZSd0LEI7a0lKg&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjhte6F6dHnAhUiRxUIHcRwALUQ6AEwBHoECAoQAQ#v=onepage&q=Aw%20barre%20aw%20bube&f=false.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  2. Sh. Nur, Sheikh Abdurahman, 2001, Ilbaxnimadii Adal iyo sooyaalkii Soomaaliyeed
  3. I.M. Lewis. p. 90 https://books.google.co.uk/books?id=P5AZyEhMtbkC&pg=PA90&lpg=PA90&dq=Aw+barre+aw+bube&source=bl&ots=raRpemcjbM&sig=ACfU3U1srHg7-VcV8hnBpZSd0LEI7a0lKg&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjhte6F6dHnAhUiRxUIHcRwALUQ6AEwBHoECAoQAQ#v=onepage&q=Aw%20barre%20aw%20bube&f=false.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  4. https://web.archive.org/web/20150923211502/http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017_final. Waxaa laga kaydiyay the original 2015-09-23. Soo qaatay 2017-01-19.  Maqan ama ebar |title= (caawin)