Dhulgoosi
| Qeyb ka mid ah Silsiladda Taliska iyo maamulka dawladda |
| Maamulka |
|---|
| Fullinta |
| Dawlad |
|
|
|
| Nidaam dawladeed |
|
| Noocyo kale |
| Portalka Siyaasadda |
dhulgoosi (Af Ingiriis : feudalism;) waa nidaam bulsho, siyaasadeed, iyo dhaqaale oo lagu garto qaab-dhismeed hogaamineed, halkaas oo dhulka iyo xakamaynta kheyraadku yihiin kuwa ugu muhiimsan awoodda. Aasaaska nidaamkan, boqorradu ama hogaamiyayaasha guud ahaan waxay leeyihiin dhammaan dhulka, waxayna u qaybiyaan qaybaha dhulalka kuwa sare ee bulshada (sida naasirka ama dadka muhiimka ah) si ay u helaan daacadnimo, taageero ciidan, ama adeegyo kale. Is-weydaarsigan wuxuu dhisayaa xiriir is-waafajin ah oo ka dhexeeya boqorka iyo dadka sare.
Badal ahaan dhul, kuwa la siiyo dhulalka—sida lord-yada ama vassals—waxay maamulaan oo xukumaan dhulka, waxayna ilaashanayaan ama bixiyaan kheyraad ama askar marka loo baahdo. Lord-yada, dhinacooda, waxay u qaybin karaan qaybaha dhulkooda kuwa hooseeya, sida knights ama vassals kale, taasoo abuureysa shabakad daacadnimo iyo ku-tiirsanaan ah. Sida hoos uga sii dhacdo hierarki-ga, dadku waxay ku tiirsan yihiin dhulka si ay noloshooda iyo amnigooda u helaan.
Dhinaca hoose ee nidaamkan waxaa ku jira beeraleyda ama serfs-ka, kuwaas oo shaqeeya dhulka. In kasta oo serfs-ku aysan ahaanin addoomo, haddana waxay ku xiran yihiin dhulka oo ma bixi karaan iyada oo aan oggolaansho laga helin. Bedel ahaan amniga iyo xaqa ay u leeyihiin inay ka shaqeeyaan dhulka, waxay u soo bandhigaan shaqo, badeeco, ama qayb ka mid ah dalagga ay beeran. Nidaamkan is-weydaarsiga dhulka ayaa suurtageliyay in bulshooyinka dhulgoosi ay shaqeeyaan, laakiin sidoo kale waxay xoojisay kala-duwanaanshiyaha weyn ee hantida iyo awoodda.
Guud ahaan, dhulgoosi waa nidaam aan dhexdhexaad ahayn oo awooddu ku qaybsoontahay xiriirada shakhsiyeed iyo waajibaadka dhulka ku saleysan, halkii ay awooddu ku xoogsan lahayd dowlad dhexe. Waa qaab-dhismeed ka jiray meelaha kala duwan ee dunida, inkasta oo faahfaahinta qaab dhismeedkiisu ay aad uga duwanaan karto iyadoo ku xiran gobolka iyo xilligii.
Sidoo kale fiiri
[wax ka badal | wax ka badal xogta]
Xigasho
[wax ka badal | wax ka badal xogta]- "The Executive Branch". The White House. Retrieved 4 July 2015.
- "Executive Branch of Government in Canada". Parliament of Canada. Retrieved 4 July 2015.