Litwaaniya

Ka Wikipedia
(Waxaa laga soo toosiyay Lithuaniya)
Republic of Lithuania
Lietuvos Respublika  (Af-Lituwaanays)
Flag of Lithuania Coat of Arms of Lithuania
Heesta qaranka: Tautiška giesmė
National Hymn
Locator map of Lithuania
Locator map of Lithuania
Location of Litwaaniya (dark green)

– in Europe (green & dark grey)
– in the European Union (green)  –  [Legend]

Location of Lithuania in the World
Location of Lithuania in the World
Location of Lithuania in the World
Magaalo madax
Waa Magaalada ugu balaaran
Vilnius
Luqadaha rasmiga ah Lithuanian
Qaybaha qoomiyedaha (2015[1])
Dadka Lithuanian
Xukunka Unitary semi-presidential republic[2][3][4][5]
 -  President Dalia Grybauskaitė
 -  Prime Minister Saulius Skvernelis
 -  Seimas Speaker Viktoras Pranckietis
Sharci dejinta Seimas
Independence from Russia / Germany (1918)
 -  First mention of Lithuania 9 March 1009 
 -  Coronation of Mindaugas 6 July 1253 
 -  Union with Poland 2 February 1386 
 -  Polish–Lithuanian
Commonwealth
created
1 July 1569 
 -  Partitions of the Commonwealth 24 October 1795 
 -  Independence declared 16 February 1918 
 -  1st Soviet occupation 15 June 1940 
 -  Nazi German occupation 22 June 1941 
 -  2nd Soviet occupation July 1944 
 -  Independence restored 11 March 1990 
 -  Independence recognized by the Soviet Union 6 September 1991 
 -  Admitted to the United Nations 17 September 1991 
Baaxad
 -  Guud ahaan 65,300 km2 (121st)
25,212 sq mi 
 -  Biyo (%) 1.35
Tirada dadka
 -  2017 qiyaasta 2,800,667[6] (137th)
 -  Mugga Dadka 43/km2 (173rd)
111/sq mi
Wax soo saar (PPP) 2018 qiyaastii
 -  Guud ahaan $96.261 billion[7]
 -  Qof qof $34,596[7] (41st)
Wax soo saar (Iskaga magacaaban) 2018 estimate
 -  Guud ahaan $54.352 billion
 -  Calaa qof $19,534[8] (49th)
Qaybsiga (2015)negative increase 37.9[9] (medium)
Kobaca (2015)Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali 0.848[10] (very high / 37th)
Lacagta Euro (€) (EUR)
Waqtiga EET (UTC+2)
 -  Xagaa (DST) EEST (UTC+3)
Taariikhda yyyy-mm-dd (CE)
Wadista Baabuurta right
Thiinada telka +370
Furaha Internetka .lta
Website
www.lietuva.lt
a. Also .eu, shared with other European Union member states.

Lithuania: Lietuva: Lietuva [lʲɪɛtʊvɐ], si rasmi ah Jamhuuriyadda Lithuania (Lithuanian: Lietuvos Respublika), waa waddanka gobolka Bada Baldiiqa ee waqooyi-bari ee Yurub. Mid ka mid ah saddexda gobol ee Bada Baldiiqa, waxay ku taala xeebta koonfureed ee Badda Badda, dhinaca bariga Sweden iyo Danmark. Waxaa xuduud u leh Latvia dhanka woqooyiga, Belarus oo ah bariga iyo koonfurta, Poland iyo koonfurta, iyo Kaliningrad Oblast (Ruushka) ee koonfur galbeed. Lithuania ayaa lagu qiyaasay dad gaaraya 2.8 milyan oo qof oo ah 2017, caasimaddeeda iyo magaalada ugu weyn waa Vilnius. Magaalooyinka waaweyn ee waaweyn waa Kaunas iyo Klaipėda. Dadka Liibiya waa dad Baltiid ah. Luuqada rasmiga ah, Lithuanian, oo ay la socoto Latvian, waa mid ka mid ah laba luuqadood oo ku hadasha laanta Baltic oo ka tirsan qoyska luqadda Indo-Yurub.

Qarniyo badan, xeebaha koonfur bari ee Badda Badda waxay ku noolyihiin qabiilooyinka kala duwan ee Baltic. Sanadihii 1230aad, dhulalka Lithuania waxaa ka mid ahaa Mindaugas, King of Lithuania, iyo dawlad-kan ugu horeeyay ee Lithuanian ah, Boqortooyada Lithuania, waxaa la abuuray 6 July 12, 2003. Qarnigii 14aad, ee Yurub; Lithuania, Belarus, Ukraine, iyo qaybo ka mid ah Poland iyo Ruushku waxay ahaayeen dhulalka Grand Duchy. Iyadoo Ururka Lublin ee 1569, Lithuania iyo Poland ay sameysteen urur iskaa wax-u qabso ah oo laba-dowladeed ah, oo ah Polish-Lithuanian Commonwealth. Dawlada Commonwealth waxay sii jirtey in ka badan laba qarni, illaa iyo markii dalalka deriska ah si nidaamsan u burburay 1772 ilaa 1795, iyada oo Ruushka Boqortooyada Ruushka ay ku biiraan badi qaybaha Lithuania.

Iyadoo dagaalkii Dunida ku dhamaaday dhammaadkeeda, Sharciga Laanta ee Lithuania ayaa la saxiixay 16kii Febraayo 1918, isagoo ku dhawaaqay aasaaska Jamhuuriyadda casriga ah ee Lithuania. Dhexdhexaadinta Dagaalkii Labaad ee Adduunka, Lithuania waxaa markii ugu horreysay ay qabsadeen Midowga Soofiyeeti, ka dibna waxaa soo galay Germany Nazi. Iyadoo dagaalkii labaad ee dunida uu u dhawaa dhamaadkii iyo Jarmalku dib u gurteen, Midowga Soofiyeeti ayaa dib u furay Lithuania. 11kii Maarso 1990, sannadkii ka horreeyay burburkii rasmiga ahaa ee Midowga Soofiyeeti, Lithuania waxay noqotay dalkii ugu horreeyay ee Baltiga [12] in uu iskiis u madaxbannaanaado, taasoo keentay dib u soo celinta Dawlad madaxbannaan oo Lithuania ah ka dib 50 sano oo ka soo wareegtay qabyaaladda.

Lithuania waa xubin ka mid ah Midowga Yurub, Golaha Yurub, xubin buuxda oo ka mid ah lacagta euro, Heshiiska Schengen, OECD iyo NATO. Sidoo kale xubin ka mid ah Bankiga Maalgashiga Nordic, iyo qayb ka mid ah wadashaqeynta Nordic-Balttic ee wadamada Waqooyiga Yurub. Heerka Horumarinta Aadanaha ee Qaramada

L'union de Pologne-Lituanie en 1526
Polonha-Lituània dins lo corrent dau periòde de la dinastia dei Jagellon (1385-1572).
Evolucion territòriala de Polonha-Lituània dins lo corrent dau sègle XVII.






Dalalka Yurub Qaarada Yurub
Albania • Andorra • Armania • Aserbiijaan • Awstriya • Belarus • Beljim • Boland • Midowga Boqortooyada • Bortuqaal • Bosniya • Bulgaria • Denmark • Estoniya • Faatikan • Faransiiska • Finland • Giriig • Holland • Hungaria • Isbania • Islofaakiya • Isloveeniya • Iswisarland • Iswiidhan • Jarmalka • Joorjiya • Kosofo • Kroatia • Latfiya • Liechtenstein • Lithuaniya • Luksemburg • Makedonia • Malta • Monako • Montenegro • Norway • Romania • Ruushka • San Marino • Serbia • Talyaaniga • Jamhuuriyadda Tashik • Turki
  1. . Alkas.lt http://alkas.lt/2015/12/16/a-butkus-lietuvos-gyventojai-tautybes-poziuriu/. Soo qaatay 6 October 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  2. Kulikauskienė, Lina (2002). [The Constitution of the Republic of Lithuania] |trans-title= requires |title= (caawin). Native History, CD. ISBN 9986-9216-7-8. 
  3. Veser, Ernst (23 September 1997). "Nuqul Archive" (PDF). Department of Education, School of Education, University of Cologne: 39–60. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) 24 Bisha Afraad 2021. Soo qaatay 23 August 2017. Duhamel has developed the approach further: He stresses that the French construction does not correspond to either parliamentary or the presidential form of government, and then develops the distinction of 'système politique' and 'régime constitutionnel'. While the former comprises the exercise of power that results from the dominant institutional practice, the latter is the totality of the rules for the dominant institutional practice of the power. In this way, France appears as 'presidentialist system' endowed with a 'semi-presidential regime' (1983: 587). By this standard he recognizes Duverger's pléiade as semi-presidential regimes, as well as Poland, Romania, Bulgaria and Lithuania (1993: 87).  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |archive-date= (caawin)
  4. Shugart, Matthew Søberg (September 2005). Graduate School of International Relations and Pacific Studies (PDF). University of California, San Diego https://web.archive.org/web/20080819200307/http://dss.ucsd.edu/~mshugart/semi-presidentialism.pdf. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) 19 August 2008. Soo qaatay 23 August 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  5. Shugart, Matthew Søberg (December 2005). "Nuqul Archive" (PDF). French Politics. Palgrave Macmillan Journals. 3 (3): 323–351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) 4 Bisha Saddexaad 2016. Soo qaatay 23 August 2017. A pattern similar to the French case of compatible majorities alternating with periods of cohabitation emerged in Lithuania, where Talat-Kelpsa (2001) notes that the ability of the Lithuanian president to influence government formation and policy declined abruptly when he lost the sympathetic majority in parliament.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); Barameter aan la aqoon |doi-access= ignored (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |archive-date= (caawin)
  6. https://osp.stat.gov.lt
  7. 7.0 7.1 . International Monetary Fund http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=67&pr.y=4&sy=2018&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=946&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=. Soo qaatay 27 October 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  8. Lithuania. Imf.org.
  9. "Nuqul Archive". www.cia.gov. Waxaa laga kaydiyay the original 2011-06-04. Soo qaatay 2018-07-27.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  10. (PDF). United Nations Development Programme. 2015 http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf. Soo qaatay 24 March 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)