Muxaafidnimo
Qeyb ka mid ah Silsiladda Taliska iyo maamulka dawladda |
Maamulka |
---|
Fullinta |
Dawlad |
|
|
|
Nidaam dawladeed |
|
Noocyo kale |
Portalka Siyaasadda |
Muxaafidnimo (Af Ingiriis : conservatism, conservative;) waa afkaar iyo aragti dhaqan, bulsho, iyo siyaasadeed oo doonaysa inay kor u qaaddo oo ilaaliso machadyadda iyo dejitaanada dhaqameed, caadooyinka, iyo qiyamka. Gundhigga ugu muhiimsan ee muxaafadnimo wuxuu ku kala duwanaan karaa iyadoo loo eegayo dhaqanka iyo madaniga uu ku dhex jiro. Dhaqanka Wadamada Galbeedka, iyadoo ku xiran qaran gaar ah, dadka muxaafidka ah waxay doonayaan inay kor u qaadaan oo ilaaliyaan dejitaano kala duwan, sida qoyska kowaad, diinta abaabulan, ciidanka, qaranimada, xuquuqda gaaryeelidda hantida ku beegan, ku adeegidda xeerka sharciga, ku-janjeeridda haldoorada akhyaarta iyo maqaawiirta, iyo boqortooyada. Muxaafadiinta waxay inta badan jecel yihiin dejitaano iyo dhaqamo oo hortabinaya nidaamka habmaamuska iyo soojireenka oo waarta.
Xildhibaanadii Anglo-Irishka ahaa ee qarniyadii 18aad, Edmund Burke, oo ka soo horjeeday Kacaankii Faransiiska laakiin taageeray Kacaankii Ameerika, waxaa loo arkaa inuu ka mid yahay aasaasayaashii fikirka muxaafadnimada ee 1790-yadii, isagoo la socda siyaasiga Savoyard Joseph de Maistre. Isticmaalka ugu horreeya ee erayga ee macnaha siyaasadeed wuxuu ka soo baxay 1818 iyadoo uu isticmaalay François-René de Chateaubriand xilliga Soo-celinta Bourbon oo doonayay inuu dib ugu celiyo siyaasadaha Kacaanka Faransiiska oo uu dhiso nidaam bulsho.
Muxaafadnimadu wuxuu si weyn ugu kala duwan yahay iyadoo uu u habboon yahay dhaqamada iyo dhaqanka qarannada jira. Sidaa darteed, muxaafadnimada ka yimid meelo kala duwan oo adduunka ah, mid kastaa iyadoo ilaalinaya dhaqamadiisa gaarka ah, ayaa laga yaabaa inay ku afgaranwaa noqdaan arrimo badan. Mid ka mid ah saddexda aragti ee waaweyn ee ay weheliyaan liberalism iyo socialism, muxaafidnimo waa afkaarka shaacbaxa wadamo badan oo adduunka ah, oo ay ku jiraan Hungary, India, Iran iyo Sacuudiga.[1]
La Xidhiidha
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Tixraac
[wax ka badal | wax ka badal xogta]- ↑ Deák, István (1963). "Hungary". In Roger, Hans (ed.). The European Right: A Historical Profile. p. 364.
![]() |
Wikimedia Commons waxee heysaa war la xiriiro: |