Armiiniya

Ka Wikipedia
(Waxaa laga soo toosiyay Armania)
Republic of Armenia
Հայաստանի Հանրապետություն
Hayastani Hanrapetut’yun  (Af-Armeeniyaan)
Heesta qaranka: 
Մեր Հայրենիք
Mer Hayrenik
"Our Fatherland"
instrumental.ogg
instrumental.ogg
Location of Armenia
Location of Armenia
Magaalo madax
Waa Magaalada ugu balaaran
Yerevan
Luqadaha rasmiga ah Armenian[1]
Qaybaha qoomiyedaha (2011)
Dadka Armenian
Xukunka Unitary parliamentary republic
 -  President Armen Sarkissian
 -  Prime Minister Nikol Pashinyan
 -  President of the National Assembly Ara Babloyan
Sharci dejinta National Assembly
Formation and independence
 -  Traditional date 2492 BC 
 -  Hayasa-Azzi 1500–1290 BC 
 -  Arme-Shupria[4][5] 14th century–1190 BC 
 -  Urartu[6] 860–590 BC 
 -  Orontid dynasty 6th century BC 
 -  Kingdom of Greater
Armenia
united under
the Artaxiad Dynasty[7]
190 BC[8] 
 -  Arsacid dynasty 52–428 
 -  Bagratid Armenia 885–1045 
 -  Kingdom of Cilicia 1198–1375 
 -  First Republic of Armenia declared
28 May 1918 
 -  Independence from the Soviet Union 21 September 1991 
Baaxad
 -  Guud ahaan 29,743 km2 (138th)
11,484 sq mi 
 -  Biyo (%) 4.71[9]
Tirada dadka
 -  2021 qiyaasta 2,790,974[10][11]
 -  2011 Tirakoob Decrease 3,018,854[12][13] (134th)
 -  Mugga Dadka 101.5/km2 (99th)
262.9/sq mi
Wax soo saar (PPP) 2017 qiyaastii
 -  Guud ahaan $28,282 billion[14]
 -  Qof qof $9,456[14]
Wax soo saar (Iskaga magacaaban) 2017 estimate
 -  Guud ahaan $11,548 billion[14]
 -  Calaa qof $3,861[14]
Qaybsiga (2013)31.5[15] (medium)
Kobaca (2015)Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali 0.743[16] (high / 84th)
Lacagta Dram (֏) (AMD)
Waqtiga AMT (UTC+4)
Wadista Baabuurta right
Thiinada telka +374
Patron saint St. Gregory
Furaha Internetka

Armania waa wadan Dhul xiran oo ku yaalo, bariga Yurub iyo galbeedka Aasiya.

Ermeniya: Հայաստան, translit. Hayastan, IPA: [hɑjɑstɑn]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Armenia (Erman: ermen: Հայաստանի Հանրապետություն, translation. Hayastani Hanrapetut'yun, IPA: [hɑjɑstɑni hɑnɾɑpɛtutʰjun]), waa waddan ku yaal gobolka Koofurta Caucasus ee Eurasia. Waxaa ku yaala galbeedka Aasiya ee ku yaala Jasiiradaha Erman, waxaa xuduud la leh Turkiga galbeedka, Georgia waqooyiga, xaqiiqda madaxbannaan ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah iyo Azerbaayadaha bari, iyo Iran iyo Azerbaijan oo ka baxsan Nakhchivan koonfurta.

Ergayga Ergaygu waa mid madaxbannaan, badan oo xisbi qaran oo leh dhaqan dhaqameed. Urartu waxaa la aasaasay 860 BC iyo qarnigii 6aad ee BC waxa lagu beddelay Satrapy Armenia. Boqortooyada Armenia waxay gaartay heerkeedii Tigranes ee Weyn ee qarnigii 1aad ee qarnigii 21aadna waxay noqotay waddanka ugu horreeya ee dunida oo dhan lagu dhaqmo diinta rasmiga ah ee dabayaaqada 3aad ama horraantii 4aad AD. Taariikhda rasmiga ah ee aqbalaadda dawlad-goboleedku waa 301. Boqortooyada Ereyga ah ee qadiimka ah ayaa kala qaybisay Byzantine iyo Sasanian Empires wareeggii qarnigii 5aad. Sida ku xusan barxada Bagratuni, Boqortooyada Bagratid ee Armenia waxaa lagu soo celiyay qarnigii 9aad. Diidmada oo ay sababtay dagaallada ka dhanka ah Beniantiin, boqortooyadu waxay ku dhufteen 1045, Ereyga waxaa ugu dambeeyay markii ay soo weerareen Turjubaanka Turki. Ereyga Ereyga ah iyo Boqortooyada Ciliga Armenia waxay ku taallaa xeebta badda Mediterranean intii u dhaxaysay qarniyadii 11aad iyo 14aad.

  1. . president.am http://www.president.am/en/constitution-2015/.  Qoraalka "20" la iska indho tiray (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  2. Asatryan, Garnik; Arakelova, Victoria (Yerevan 2002). |The Ethnic Minorities in Armenia. Part of the Security and Co-operation in Europe|OSCE. |at WebCite (16 April 2010).
  3. Ministry of Culture of Armenia |"The ethnic minorities in Armenia. Brief information" Archived Oktoobar 10, 2017 // Wayback Machine. As per the most recent census in 2011. "National minority".
  4. Lang, David Marshall. Armenia: Cradle of Civilization. London: Allen and |Unwin, 1970, p. 114. ISBN 0-04-956007-7.
  5. Redgate, Anna Elizabeth. The Armenians. Cornwall: Blackwell, 1998, pp. 16–19, 23, 25, 26 |||(map), 30–32, 38, 43 ISBN 0-631-22037-2.
  6. Redgate, A. E. (Reprint ed.). Blackwell. p. 5. ISBN 0-631-22037-2 https://books.google.com/books?id=e3nef10a3UcC&dq. However, the most easily identifiable ancestors  Qoraalka "of the later Armenian nation are the Urartians." la iska indho tiray (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  7. Template:Cite
  8. . Scholastic Library Publishing. 2005. p. 393. It was named for Artaxias, a general of Antiochus the Great, who founded the kingdom of Armenia about 190 B.C.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  9. . Central Intelligence Agency https://www.cia.gov/library/publications/the-world-. La keydiyay asal ahaan 19 July 2010. Soo qaatay 17 July 2010.  Qoraalka "factbook/geos/am.html " la iska indho tiray (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  10. population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division https://population.un.org/wpp/. Soo qaatay July 17, 2022.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  11. population.un.org (XSLX) ("Total Population, as of 1 July (thousands)"). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division https://population.un.org/wpp/Download/Files/1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_General/WPP2022_GEN_F01_DEMOGRAPHIC_INDICATORS_COMPACT_REV1.xlsx. Soo qaatay July 17, 2022.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  12. (PDF). Armstat http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf. Soo qaatay 20 February 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  13. . countrymeters.info http://countrymeters.info/en/Armenia.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  14. 14.0 14.1 14.2 14.3 . International Monetary Fund. 4 October 2017 http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?. Soo qaatay 17 January 2018.  Qoraalka "Subjects" la iska indho tiray (caawin); Qoraalka "Database, April 2018" la iska indho tiray (caawin); Barameter aan la aqoon |sy= ignored (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  15. . World Bank http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI. Soo qaatay 12.  Qoraalka "May 2016" la iska indho tiray (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |access-date= (caawin); Maqan ama ebar |title= (caawin)
  16. (PDF). United Nations http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf. Soo qaatay 28 September 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)