Jump to content

Hirgiyo

Ka Wikipedia
(Waxaa laga soo toosiyay Qaayib)

Hirgiyo (ingiriis: stoicism, stoic) ama stawisisam waa falsafad asalkeedu yahay Giriiggii hore oo uu aasaasay Zeno of Citium qarnigii 3aad ee miilaadiga ka hor, waxayna baraysaa in nolosha wanaagsan iyo buuxda lagu gaadho anshax wanaag, fikir toosan, iyo is-xakamayn iyadoo aan la isku dhibin arrimaha dibadda ee aan la xakameyn karin. Qodobbada ugu muhiimsan ee Stoicism waa in aanan had iyo jeer xakameyn karin waxa nagu dhacaya, balse aan xakameyn karno sida aan uga falcelinno—taas oo lagu gaadho iyadoo la waafajinayo fikirkeena iyo ficiladeena xigmadda iyo akhlaaqda toosan. Stoic-yadu waxay u kala saaraan adduunka laba qaybood: waxa gacanteenna ku jira (sida fikirka, go’aamada, iyo ficillada) iyo waxa aynaan xakameyn karin (sida maal, caafimaad, sumcad, iyo falalka dadka kale). Marka qofku diiradda saaro kaliya waxa uu xakameyn karo, kana aqbalo inta kale si deggan, wuxuu heli karaa xasillooni gudaha ah iyo adkaysi, xitaa marka duruufaha nololeed adag yihiin. Ujeeddada Stoicism waa in la noolaado iyadoo la raacayo dabiicadda iyo garashada, lana kobciyo anshaxa wanaagsan sida xigmadda, geesinimada, caddaaladda, iyo dhexdhexaadnimada, iyadoo xaalad kasta—xumaan ama wanaag—loogu arkayo fursad korriin. In kasta oo Stoicism ay ka soo jeeddo Giriiggii hore, haddana waxay saamayn weyn ku yeelatay malaayiin dad ah in ka badan laba kun oo sano, iyadoo dhiirrigelisay hoggaamiyeyaal, fekerayaal, iyo xitaa daweynta casriga ah ee maskaxda sida Cognitive Behavioral Therapy oo xoogga saarta xakameynta fikirka, is-xakamaynta, iyo ficilka xikmadaysan. Waxa kale oo xiiso leh in mabaa'diida Stoicism ay si weyn ugu eg yihiin qaar ka mid ah waxyaabaha Islaamku barto. Labaduba waxay xooga saaraan in qofku xakameeyo damaciisa iyo shucuurtiisa halkii uu u oggolaan lahaa in ay iyagu maamulaan—Stoicism waxay sidaas ku gaadhaa iyada oo la adeegsado garasho iyo anshax, halka Islaamku uu ku gaadho iyada oo la raacayo hanuunka Alle iyo nafta la barayo xakamayn. Aqbalidda masiirka ee Stoicism waxay si dhow ula mid tahay aaminsanaanta Islaamka ee qadriga (qadar) iyo tawakkulka (ku kalsoonaanta Alle), kuwaas oo labaduba ku dhiirrigeliya samirka iyo qanacsanaanta marka imtixaan nololeed yimaado. Sidoo kale, Stoicism waxay xoogga saartaa akhlaaqda suuban, taasoo la jaanqaadaysa Islaamka oo aad uga hadla akhlaaqda wanaagsan, caddaaladda, is-hoosaysiinta, iyo ku noolaanshaha si anshax leh. Inkasta oo Stoicism ay ku dhisan tahay caqli iyo dabiicad, halka Islaamka uu ku dhisan yahay waxyiga Alle, hadana isku ekaanshaha anshaxeed iyo dhaqan ee labadan aragti waxa ay muujinayaan himilo bini’aadam guud oo ah in la gaaro adkaysi, toosnaan, iyo xasillooni nafeed xilliyada dhibaatooyinka nolosha.