Guddiga Af Soomaaliga
Guddiga Af Soomaaliga (English: Af Somali Council) waa guddigii ugu horeeyay ee 1961 loo aas aasay inuu xaliyo arin muddo dheer taaganayd 18 sano.
ARAR
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Dowladihii dhexe ee shacabka ahayd 1960 iyo 1967 talada wadanka hantay waa ay gaari waayeen go'aan farta lagu qorayo Af Soomaaliga iyada oo si wanaagsan loo soo bandhigay baahida loo qabay qorita Af Soomaali si looga xoroobo gumaysi afkiisa si dhaqanka iyo nolosha wadanka iyo maamulkiisa si toos ah loo hanto.
Guddiga Af Soomaaliga, sida afka oo kale wuxuu soo maray marxalado kala duwan waxaana xil loo magacaabay sadex jeer iyada oo dood fogaatay darteed iyo taageero qalafsan oo xubno Dawladda ka tirsan, ganacsato iyo xunbaha guddiga qaarkood ay gacan maroojin ku samaynayeen xubnaha guddiga. Taageero dad aan danta guud ka fakarayn, dad qabiilka ku fogaa iyo ganacsato wax kale laga dhaadhiciyay iyo guud ahaan dowladihii oo fadhiid ahaa iyo go'aan la'aan wasaaradihii ku shaqo lahaa arinta qorista Af Soomaaliga ayaa mixnad ku noqday guddiga inuu fuliyo howlihiisa. Sidoo kale wadamo shisheeye sida kuwo Carbeed ayaa taageero iyo mucaarad isku garab waday.
Labo jeer ayaa waxaa uu guddiga soo saaray ama daabacay xogtii uu helay. Labadii jeerba xogta waa la duugay oo hab musuqmaasuq unbaa lagu sifayn karaa. Baaristii labaad yo xogbaarkii labaad hay'ada Qaramada Midoobay ee UNICEF ayaa maalgelisay baarista iyo fadhiga guddiga.
Shaqada Guddiga Af-Soomaaliga
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Xubnaha Guddiga Af-Soomaaliga oo ay ku jireen rag aad ugu xeel dheeraa maadada Af Soomalaiga, oo qaarkood ay ahaayeen qoreyaal ayaa u howlgalay sidii loo heli lahaa farta ama xuruufta taaganayd. Guddiga Af Soomaaliga wuxuu shaqo bilaabay sanadkii 1961; markii labaad waxaa la howlgaliyay 1967.
Markii sadexaad waxaa waxaa dib loo abaabulay sanadkii 1972 iyaga oo qaamuus, buugag iyo manhajyo ku diyaariyay mudo 1 sano gudihiis ah. Guddiga waxay go'aansadeen in Far Soomaaliga lagu qoro xuruufta Laatiinka iyada oo dhaqaalaha wadanka loo eeyay iyo qalabka markaas la heli karay oo u badnaa midka farta laatiinka ama ABC ku naqshadaysnaa. Qorist Far Soomaaliga ayaa go'aan laga gaaray 1972 iyada oo guddiga isla markiiba ku dhaqaaqay ururin qaamuus iyo howlo kale oo baaxad leh. [1]
Waxaa jiray codbixin balaaran oo la siinayay in xuruufta Af Carabiga la doorto balse dhaqaalaha inuusan saamaxayn isla markaana Af-Carabi ay bulshada Soomaaliyeed ku baran karaa si sahal maadaama cannuga walba oo Soomaaliyeed uu Qur'aanka ku barbaaro oo aysan mushkilad noqoneyn in Af Carabi, afka Quraanka la baran waayo.
Xuruuf qalaad ayaa jirtay sida Cismaaniya laakiin Af Xabashi maldahan ayay ahayd. Dowladihii na taageerayay ee Carbeed nooc gumeysteyaal ah ayay ula dhaqmayeen bulshada iyo Dawladda Soomaaliyeed wax dhaqaale ah oo ay nagu biirin kareene ma jirin oo iyagaanba is fahansanayn. Taasina way cadaatay mudo ka dib. Guud ahaan 18 far aya laga doortay farta la ansixiyay.
Guddiga Af Soomaaliga waxay qoreen buugtii ugu horeysay ee Af Soomaali rasmi ah lagu qoro walow Muuse Xaaji Ismaaciil Galaal iyo Shire Jaamac Axmed ay tijaabiyeen Far Soomaali hore. Fartii Shire Jaamac Axmed ayaa hirgashay kalfadhigii ugu dambeeyay ee uu guddiga ku go'aansaday in la qaato xuruufta Shire Jaamac Axmed uu alifay.
Xaaji Muuse Ismaaciil Galaal iy Shire Jamaac Axmed waxay qoreen buugaag 1954 iyo 1965 sida ay iskugu xigaan. Dugsiyo dhowr ah oo waxaa jiray loogu magac daray Muuse Galaal.
Xubnaha Guddiga Af Soomaaliga ee sanadkii 1972 u fadhiistay xalinta Far Soomaaliga oo muddo 18 sano ah taagnayd waxay ka tageen buugaag lagu xusay suugaanta, dhaqanka iyo taariikhda bulsho ama sooyaaalka Soomaaliyeed.
Xubnaha Guddiga Far Soomaaliga waxay ahaayeen
Guddiga Af Soomaaliga sadex jeer ayaa la abaabulay. Xubnihii ugu dambeeyay ayaa gaaray ujeedkii iyo yoolkii loo abaabulay guddigaas.
Guddiga Af Soomaaliga waxaa laga dhaxlay Guddiga Horumarinta Manaahijta iyo shaqaale badan oo ka howlgalay Wakaalada Madabacada Qaranka.
Af Soomaali Tacliinta Aas aasiga ilaa Sare
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Waxbarashada aas aasiga inta badan si sahal ah ayaa lagu askumi karaa haddii la helo dad aqoon u leh maadooyinka iyo nolosha dhaqandhaqaale ee bulsho iyaga oo tiigsano waxa ay bulshadaas tiigsanayso aayatiinka dhow iyo kan fog. Labada heer ee hoose/dhexe iyo waxbarashda dugsiyada caadiga ah waxaa mas'uul ka ahaa Xafiiska Horumarinta Manaahijta oo hoos imaan jiray Wasaarada Waxbarashada iyo Barbaarinta.
Dhamaan dugsiyada hoose dhexe ilaa sare iyo goobaha tacliinta sare sida kuliyadaha iyo Jaamacada Ummada Soomalaiyeed intaba waxaa laga bixin jiray casho oo ay dejiyeen Guddiga Horumarinta Manaahijta iyada oo ay jirtay in xarumaha tacliinta sare ay lahaayeen waax u gaar ah dejinta manhajka dhaafsan heerka aas aasiga. Kuliyadaha iyo jaamacadaha waxay dejin manhah taqasus sida beeraha, culuunta Siyaasadda, maamulka iyo maaraynta iwm.
Wakaalada Madbacada Qaranka
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Wakaalada Madbacada Qaranka oo ku taalay dhabarka Xafiiska Dolwada Hoose ee Degmada Xamarwayne aaga Sukundo Liido waxay qayb lixaad leh oo aan la soo koobi karin ka qaadatay horumarinta Af Soomaaliga.
Dhamaan buugaagtii Af Soomaaliga ku qornaa ee lagu daabacay Soomaaliya sanadadii 1973 ilaa 1990 waxaa daabacday Wakaalada Madbacada Qaranka. Ciwaano ka badan 200 iyo qoraalo kale sida qaanuunka shaqooyinka iyo biiraalayaal ayay daabacday Wakaalada Madbacada Qaranka. Ugu yaraan 137 buug oo Af Soomaali ah oo ka badbaaday burburkii qaran waxaa kayd ku haya jaamacad ku taal Cariga Maraykanka. [2] Archived Juun 20, 2016 // Wayback Machine
Links
[wax ka badal | wax ka badal xogta]- http://www.doollo.com/mainpage/Axmed/dawlo.htm
- [3] Archived Juun 20, 2016 // Wayback Machine
- madbacada qaranka waxa ku waajiba inay sameeyaan bugaag ama manaahij ardayada heerkasta ooy yihiin khusaysa
- talabaad waxaan kula talin lahaa in ardayda heer kasta oo joogaan wax loogu dhigo afkooda hooyo
- mahad sanid