Anatooliya
Coordinates: 39°N 32°E / 39°N 32°E
DIYAARIYE ABDIRAHIIM MUSTAFE CAYDIID
Anatolia Juquraafi ahaan waa gobolka Anatoliya waxa xad ka leh badda Mediterranean-ka koonfur, badda Aegean galbeed, marin-biyoodka Turkiga waqooyi-galbeed, iyo ba’ madow . Soohdinta bari iyo koonfur-bari waa ama xudduudaha koonfur-bari iyo bari ee Turkiga,[1] ama xariiq aan sax ahayn laga bilaabo Gacanka #Iskenderun ilaa Badda Madow.[2] Muuqaal ahaan, badda Marmara waxay isku xidhaa #Badda Madow iyo Badda Aegean iyadoo sii maraysa marin biyoodka #Bosporus iyo marinka #Dardanelles, waxayna ka soocaa #Anatolia iyo Thrace ee jasiiradda Balkan ee Koonfur-bari Yurub.
Anatooliya waa dalka Turkiga qaybta ku taalo qaarada Aasiya.
Dadyowgii hore ee Anatoliyaanka ah waxa ay ku hadli jireen luqadaha Anatolia ee hadda dabar go'ay ee qoyska Luqadda Indo-Yurub, kuwaas oo inta badan lagu beddelay luqadda Giriigga xilliyadii qadiimiga ahaa iyo sidoo kale xilliyadii Hellenistic, Roomaanka iyo Byzantine. Luuqadaha waaweyn ee Anatolia waxa ka mid ahaa Hittite, Luwian, iyo Ludiyaan, halka luqadaha kale, ee sida liidata loo caddeeyey ay ku jiraan Phrygian iyo Mysian. Luuqadaha Hurro-Urartiyan waxaa lagaga hadli jiray boqortooyadii Mitanni ee koonfur-bari, halka Galatiya, luqadda Celtic, lagaga hadlo Galatiya, badhtamaha Anatolia. Dadyowgii hore ee gobolka waxaa ka mid ahaa Glatiya, Hurrians, Asiiriyaan, Hattian, Cimmeriyiin, iyo sidoo kale Ionian, Dorian, iyo Giriig Aeolic ah. Turkida Anatolia waxa ay ku bilaabatay xukunkii Boqortooyada Seljuk dhamaadki qarnigii 11aad, waxa ay ku sii hoos jirtay boqortooyadii Cusmaaniyiinta intii u dhaxeysay dabayaaqadii 13-aad iyo horraantii qarniyadii 20-aad, waxayna maanta ku sii socotaa Jamhuuriyadda Turkiga. Si kastaba ha noqotee, luqado kala duwan oo aan turkik ah ayaa lagu hayaa in lagala hadlo dadka laga tirada badan yahay ee anatolia, oo ay ku jiraan Kurdiyiinta, Neo-Arafasian, Lua Arameean, Laz, Giriig, iyo Griig