Guyana

Ka Wikipedia
Jamhuuriyadda Iskaashatada Guyana
Co-operative Republic of Guyana (Af-Ingiriisi)
Hal ku dheg: "One People, One Nation, One Destiny"
Heesta qaranka: Dear Land of Guyana, of Rivers and Plains
Location of Guyana (dark green) in South America (grey)
Location of Guyana (dark green)

in South America (grey)

Location of Guyana (dark green)

in South America (grey)

Magaalo madax
Waa Magaalada ugu balaaran
Georgetown
Luqadaha rasmiga ah Af-Ingiriisi
Luqadaha laga aqoonsanyahay aduunka
Guyanese Creole
Other languages
Qaybaha qoomiyedaha (2002)
Dadka Guyanese
Xukunka Unitary presidential constitutional socialist republic[2]
 -  President David Granger
 -  Prime Minister Moses Nagamootoo
Sharci dejinta National Assembly
Formation
 -  Dutch Guiana 1667–1814 
 -  British Guiana 1814–1966 
 -  Independence from the United Kingdom becoming Guyana 26 May 1966 
 -  Republic 23 February 1970 
 -  Current constitution 6 October 1980 
Baaxad
 -  Guud ahaan 214,970 km2 (83rd)
83,000 sq mi 
 -  Biyo (%) 8.4
Tirada dadka
 -  2021 qiyaasta 804,567[3][4] (165th)
 -  2012 Tirakoob 747,884[5]
 -  Mugga Dadka 3.502/km2 (232nd or 8th least-densely populated in the world)
9.071/sq mi
Wax soo saar (PPP) 2016 qiyaastii
 -  Guud ahaan $6.093 billion[6]
 -  Qof qof $7,919[6]
Wax soo saar (Iskaga magacaaban) 2016 estimate
 -  Guud ahaan $3.456 billion[6]
 -  Calaa qof $4,492[6]
Qaybsiga (1998)44.5[7] (medium)
Kobaca (2015)Steady 0.638[8] (medium / 127th)
Lacagta Guyanese dollar (GYD)
Waqtiga GYT (Guyana Time) (UTC-4)
Wadista Baabuurta left
Thiinada telka +592
Furaha Internetka .gy

Guyana (oo lagu magacaabo / ɡaɪɑːnə / ama / ɡaɪænə /), si rasmi ah Jamhuuriyadda Iskaashatada Guyana, waa dawlad madaxbannaan oo ku taal waqooyiga badhtamaha Koonfurta Ameerika. Hase yeeshee, inta badan waxay ka mid tahay qayb ka mid ah gobolka Kariibiyaanka sababtoo ah xiriiro dhaqameed, taariikheed, iyo siyaasadeed oo leh dalalka kale ee Anglo Caribbean iyo Bulshada Caribbean (CARICOM). Guyana waxaa xuddun u ah Badweynta Atlantic ee waqooyiga, Brazil oo ah koonfurta iyo koonfur galbeed, Suriname ilaa bari iyo Venezuela xagga galbeedka. Iyadoo 215,000 kilomitir kilomitir (83,000 sq m), Guyana waa waddanka saddexaad ee ugu yar ee ku yaala koonfurta Ameerika ka dib Uruguay iyo Suriname.

Goobta loo yaqaano "Guyana" waxay ka kooban tahay dhul-gariir weyn oo woqooyi ka xigta Wabiga Amazon iyo bariga Wabiga Orinoko oo loo yaqaan "dhul badan oo biyo ah". Asal ahaan asal ahaan kooxo badan oo asaliga ah, Guyana waxaa degay Dutch ka hor intaanay hoos iman xukunka ingriiska qarnigii 18aad. Waxaa lagu xukumay sida Guyaniyaanka Ingiriiska, iyada oo inta badan dhaqaalaha beeraha ilaa iyo 1950-kii. Waxay heshay xorriyad ahaan 1966-kii, waxayna si rasmi ah u noqotay Jamhuuriyadda Midawga Umadda ee 1970-kii. Dhaqanka Ingiriiska ayaa ka muuqda maamulka siyaasadeed ee dalka iyo dadka kala duwan, oo ay ku jiraan Hindiya, Afrikan, Amerindian iyo kooxo kala duwan.

Satellite image of Guyana from 2004
Anomaloglossus beebei (Kaieteur), specific to the Guianas
The hoatzin is the national bird of Guyana.
A map of Dutch Guiana 1667–1814
Map of British Guiana

Coordinates: 6°46′N 58°0′W / 6.767°N 58.000°W / 6.767; -58.000

Guyana ama Jamhuuriyadda islashaqeenta Guyana waa wadan ku yaalo dhinaca woqooyi bari ee qaarada Koonfur Ameerika.














Dalalka Ameerikada koonfureed Qaarada Ameerikada Koonfureed
Arjantiina · Barasiil · Baraguay · Boliifia · Fanansuwela · Guyana · Ikwadoor · Jili · Kolombiya · Uruguay · Peru · Surinam ·
  1. "Nuqul Archive" (PDF). StatisticsGuyana. Government of Guyana. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) 2011-07-21. Soo qaatay 2018-07-10.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  2. Template:Cite
  3. population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division https://population.un.org/wpp/. Soo qaatay July 17, 2022.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  4. population.un.org (XSLX) ("Total Population, as of 1 July (thousands)"). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division https://population.un.org/wpp/Download/Files/1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_General/WPP2022_GEN_F01_DEMOGRAPHIC_INDICATORS_COMPACT_REV1.xlsx. Soo qaatay July 17, 2022.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  5. Guyana 2012 Census Archived 6 Agoosto 2014 at the Wayback Machine GeoHive– Guyana. Retrieved 2 August 2012.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named imf2
  7. . World Bank https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI. Waxaa laga kaydiyay the original 9 February 2015. Soo qaatay 22 July 2015.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  8. (PDF). United Nations Development Programme. 2016 http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf. Soo qaatay 21 March 2017.  Maqan ama ebar |title= (caawin)