Imaamu Shaafici

Ka Wikipedia

Imaamu Shaafici (Carabi محمد بن إدريس الشافعي) waa Muxamed (Abuu Cabdullaahi) bin Idriis binil-Cabbaas bin Cusmaan bin Shaafici bini-Saa'ib bin Cubayd bin Cabdi-Yaziid bin Haashim binil-Muddalib bin Cabdi-Manaaf. Al-Muddalib wuxuu dhashay 150H/766M wuxuuna geeriyooday 204h/820M,

Abtirsiimihiisa[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Abtirsigiis Waxaa weeye Maxamed (Abuu Cabdullaahi) bin Idriis bin Cabbaas bin Cusmaan bin Shaafic bin Saa'ib bin Cubayd bin Cabdi-Yaziid bin Haashim binil-Muddalib bin Cabdi-Manaaf. Al-Muddalib waxa weeye mid kamid ah afartii wiil ee Cabdi-Manaaf oo kala ahaa: Al-Muddalib (Awoowihii Imaam Shaafici), Haashim (Awoowihii Nabiga (SCW)), Cabdi-Shamsi (Awoowihii Umawiyiinta) iyo Noofal (Awoowihii saxaabiga Jubeyr bin Mudcim)

Shaafici afar awoowayaalkiis kamid ah waxa lagu tiriyaa inay Saxaabadii Nabiga (Sallallaahu calayhi wasallam) Cabdi Yaziid, Cubayd, Al-Saa'ib iyo Shaafic bini-Saa'ib. Haashim binil-Mudhalib waxa adeer u ahaa Haashim bin Cabdi Manaaf oo ahaa Rasuulka (Sallallaahu calayhi wasallam) awoowe labaadkiisii. Al-Mudhalib bin Cabdi Manaaf waxa uu adeer u ahaa Cabdil-Mudhalib (Rasuulka awoowihiis), isagaana korintiisa la wareegay kolkuu abbihiis dhintay ilaa uu isna ka reebay. Mudhalib iyo Haashim (labada wiil ee Cabdi Manaaf) waxay walaalo isjecel oo saaxiibbo ah, saaxiibtinnimadaasi oo u gudubtay.Saa'ib bin Cubayd (Shaafic abbihiis) wuxuu markii hore ahaa gaal, waxaana uu Badar calanka u siday reer banii Haashim binil-Mudhalib. Maxbuus ahaan buu ugu dhacay gacanta Nabiga (Sallallaahu calayhi wasallam), dabeetana intuu isfurtay (Madax-furasho: kabixiye) buu islaamay. Kolkii la weeydiiyey: (Oo maxaad u islaami weyday intaadan xoolaha madax-furashadaa iska bixin), waxa uu ku jawaabay: (Ma maadooyinka inaan Mu'miniinta ka xasdo xoolo ay iga doonayeen). Waxaa la sheegaa in Saa'ib uu suurad ahaan u ekaa Rasuulka (Sallallaahu calayhi wasallam).

Dhalashaddiisii[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Imaam Shaafici waxa uu dhashay maalin Jimco ah oo ku beegnayd maalintii ugu dambeysay bishii Rajab sanadkii boqol iyo kontonaad ee Hijriga, waana isla sanadkii uu geeriyooday Imaam Abuu-Xaniifa ibnu Nucmaan oo ahaa sheekhii fuqahada reer Ciraaq. Culimadu way isku khilaafeen magaaladii uu ku dhashay Shaafici, waxase loo badan yahay inuu ku dhashay gobolka Gaza, kadibne waxaa loo qaaday Casqalaan, halkaasi oo kolkuu laba jirsaday looga sii gudbiyey Makka oo uu ku barbaaray

Maka waxa ugu calaamad badan oo ku yaal waxa weeye Masjidul-Xaraamka, oo tiir kasta iyo xagal kasta oo kamid ah laga heli jiray nin sheekh ah oo wacdiyaya ama mas'alo ka iftoonaya amaba laba mas'ala isku haysta oo isu jawaabaya inta kalena ay dhagaysanayaan. Bartamaha waxa qotonta Kacbadii sharafta lahayd oo dadku aanay ka daalin dawaafideeda har iyo habeen ilaa inta qiyaamuhu ka dhacayo. Matasi oo dhan buuna Shaafici indhaha ku kala qaaday oo ku dhex garaadsaday. Halkaasi buuna bay'adaasi dhinaciisa ka dabaasha, si uu booskiisa dabiiciga ah uga xirto culimada iyo maamuuska leh. Hooyadiis waxay u qaadan doontaa inay u geeyso macalinka qoraalka iyo akhriska, sidii hore jirtay, hadda ma aysan haysan wax ay macallinkii siin jirtay mood iyo nool midna,: Shaafici waxa uu dhashay maalin Jimco ah oo ku beegnayd maalintii ugu dambeysay bishii Rajab sanadkii boqol iyo kontonaad ee Hijriga, waana isla sanadkii uu geeriyooday Imaam Abuu-Xaniifa ibnu Nucmaan oo ahaa sheekhii fuqahada reer Ciraaq. Dhalashadiisii: Hooyadiis Alle haw naxariistee waxay ahayd marwo isku darsatay caqli iyo cibaado badni, barbaarintiisa wanaagsan iyo toosintiisana gacan weyn ka, lana oran karo ayadaaba sabab u ahayd.Dadka taariikhda raad raaca inta badan waxay isku ag dhow yihiin Imaam Shaafici hooyadiis ay kasoo jeedday reer Yaman, gaar ahaanna ka tirsanayd qabiilka banii-Asad oo uu Imaamka laftiisu ku faani jiray. Waxa la sheegaa in kolkuu Masar tegayay dadka qaar ku casuumeen inuu marti u noqdo, hayeeshe uu diiday kuna yiri: Shaafici Hooyadiis:Schalka,

Waxba ka garan meyno imaam Shaafici aabbihiis, aan ka ahayn in uu kasoo qaaday tuulada Tabaalah oo ka tirsan dhulka loo yaqaan Ardi Hutaamah oo ku dhaca wadada loo maro dalka Yaman. Madiina ayuu ku noolaa, kolkiise uu il ka garan waayey (madaama uu ahaa nin hanti yar) ayuu u guuray Casqalaan Shaam ilaa uu ku dhintay.

Geedigiisa wax barasho[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Waxa uu bartay xifdiyeyna cilmigii culimadii tagtay iyo kuwa jooga intaba. Waa uu isbarbar dhigay kana qaatay Axaadiista, iftooyinka iyo ijtihaadka kuwooda kitaabka Eebbe iyo sunnada Nabiga (Sallallaahu calayhi wasallama) ugu dhow. Imaam gaar ah si gaar ah uma uusan garab siin, hayeeshe Imaam kasta waxa uu ka qaatay wixii uu aad ugu saxsanaa waxaana uu iska tuuray meeluhu ku liidatay, isaga oo ka baqayey qof kasta oo uu is lahaa armeey ka weecdaan waddadii Rabbi iyo Rasuulkiisu jeexeen. Kusoo laabashadii Makka: Intuu Shaafici Ciraaq Joog oo aan la akhrin, waxa uu Madhabkii Imaam Abii-Xaniifa ka akhristay sheekhii reer Ciraaq Maxamed bin Al-Xasan, waxaana uu si fiican u fahmay farqiyada u dhexeeya Madhabadihii uu Makka, Madiina iyo Ciraaq kusoo kala bartay. .Shaafici markuu Yaman tegey hore loogama dhiibin Mansib weyn, balse waxa uu shaqada ka noqday Maxkamaddii jirtay, balse waxa uu koow kasbaday kalsoonidii dadka, isaga oo ku soo caan baxay maqnaa, aqoon iyo shaqo jacayl. Caan kama noqon oo qura Shaafici Yaman, balse warkiisu waxa uu gaaray ilaa Makka, dadka reer Yaman ee Makka soo aad bisha Rajab ay asaga iyo ammaantiisa afka uun ku hayeen. Intaa kedib waxa Qaaddi looga dhigay Najraan. Najraan waxa degganaa qolada la yiraahdo banuu Xaaris oo caan ku ahaa inay Waaligii loo diro laaluushaan, hasayeeshee taa kama helin Shaafici, maqnaan buuse wax ugu qaybiyey, dabeetana waxaba loo dhiibay Maxkamaddii Yaman oo dhan.Shaafici waxa uu wax ka baranayey Imaam Maalik ilaa uu Imaamku ka geeriyooday sanadii 179 Hijriyada, xiligaas uu Shaafici 29 jir ahaa. Shaafici kama baran Imaam Maalik kitaabka Al-Muwada'a oo keliya, balse waxa uu ka bartay labada sano ee uu la joogay wax allaale iyo wuxuu Imaamku ka yaqaannay Xadiis, Fiqhi, Fatwo iwm, maadaama uu aad u fahmo badnaa, weliba la inuu sheego kitaabka Al-Muwada'a dusha kaga qabtay sagaal maalmood oo qura. Maxaa ka warran laba cilmi intee le'eg ayuu ku baran karaa?. Kolkuu damcay inuu Madiina aado ayuu Waaligii (Guddoomiyihii gobolka) Makka u tagay, kana qaatay warqad qoraal ah oo ku socotay Waaligii Madiina si uu ugala hadlo Imaam Maalik. Imaam Shaafici oo laftiisu ka sheekeynaya wixii ka qabsaday socdaalkiisii ​​Madiina, waxa uu yiri: (Kolkaan Madiina tagay ayaan warqaddii u geeyey Waaligii. Qaanuun, Qaali, Qaali Kula Caadi Ilaha albaabka Imaam Maalik, darxumana waxa aan dareemaa oo qura markan albaabkiisa istaago. iyo inta ila socotaa dantaan ugu taggno ka helayno ayaanba guul joognaa).Sheekhii xaramka Makka Muslim bin Khaalid Al-Zinji ayaa ahaa culimadii Shaafici wax ka bartay kii ugu horeeyay. Sheekhu kolkuu arkay sida uu Shaafici mude gaaban gudeheed wax ugu bartay iyo fahma badnaantiisa ayuu u aqbalay inuu mas'aladaha diinta ka iftoon karo. Taas bayna ahayd marxaladdii labaad ee waxbarashada Shaafici. kadib Masjidka ayuu galay si uu cilmiga uga urursado afafka culimada kala duwan. Waxa uu dadaal iyo dardar iyo dihni furnaan (fahmad badni),waxa noloshu ciriiri ku ahayd oo aanu mararka qaar heli jiran wax uu warqadda uu wax ku dhiganayo ku ilaalin, waxanay dantu ku kallifi jirtay inuu lafaha la daadiyey urursado, dadka safarada ahna awrta u dabro si uu Daraahim uga helo. Duruufaha haysta kolkuu arkay buu nin ay qaraabo kula taliyey inuu shaqaysto oo wax barashada dib u dhigto. Marxaladdii Labaad ee Waxbarashadiisa:

Waxa dhegeysi ugu yimid culimadii ayagu is moodi jiray inay cilmiga diinta meel sare ka gaadhi, iyo ay noqdeen ardadiisii. Waxa ardadaas kamid ahaa Imaam Axmad ibnu Xambal, oo isagu Makka usoo aaday si uu culimadeeda ula kulmo, culimada oo uu kamid ahaa Sufyaan bin Cuyeynah. Kolkii Imaam Axmed uu ka tagay Masjidul-Xaraamka waxa ishiisu ku kala Shaafici oo uu Ciraaq ku garanayay, kolkii uu dhegeystayna waxa uu arkay sida uu fahamsan yahay in Eebbe iyo sunnada Nabiga (Sallallaahu calayhi wasallam). Waxa uu ka bartay cilmiga usuusha iyo qawaacidda oo uusan weligiis hore u maqal.

Wax badan kama maqnayn Ciraaq ee mar kale ayuu afka soo saaray sanadkii 198 Hijriya, hasawiro markii uu joogay, dabeetana u baxay Masar. Sida muuqata indhaha Baqdaad waxay ahayd uun si uu usoo indha-indheeyo beertii uu halkaas ku beeray siday u baxayso iyo sida madhabtii uu meesha kaga tegey loo haysto loona baranayo.

Dhimashadiisa[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Shaafici si ba'an buu u jirraday, cudurkuna si xun u dilooday. Malakul-Mowt baa albaabkiisa istaagay asaga oo ajashiisa uun sugaya. Kolkii tiisii ​​soo dhawaatay buu mid kamid ah ardadiisii ​​usoo galay oo weydiiyey: (See tahay hadda?), markaasuu ugu jawaabay : waxan kala garan la'ahay inay nafteydu Janna u socoto oon u samayno iyo inay Naar geleyso oo u tacsiyayso) , markaasuu ooyay.

imaamka waxa uu dhintay salaadda Cishaha dabadeed habeen Jimco soo geleyso oo ku beegnayd malintii ugu dambaysay bisha Rajab (Sabbuux), waxaana la duugay maalintii Jimcaha ee ay bisha Shacbaan (Soon-dheere) koowda ahayd sannadkii 204 Hijriyada, waxaana uu markaas jiray afar iyo konton sano (waa sida loo badan yahaye). Waxa lagu duugay qabuuraha banii Zahrah oo loo yaqaan Turbadii ibnu Cabdil-Xakam, qabrigiisana reer Masar way wada garanayaan, wayna weyneeyeen oo siyaartaan.

Ibnu Cabdil-Xakam waxa uu yiri: (Shaafici oo kale maynaan arag, waxa u imaan jiray culimada Xadiiska ku xeesha dheer, kollasay weydiin jireen, markaasuu intuu uga jawaabay iyo jawaabo iyo kala dhigdhig ku dheeraan jiray, una micneyn jiray xitaa faahfaahinta yaryar ee ayan ayagu u fiirsanayaan, markaasay ka tagi jireen dhinacyo yaabban. Waxa markaas u iman jiray culimadii Fiqhiga mucaarid iyo muxaafid intaba, kamana aanay istaagi jirin ilaa ay u garaabaan madaxana u ruxaan aqoontiisa, waxa markaas u iman jiray qoladii suugaanta iyo gabayada markaasuu gabayadii halkaas kay ula micnihiisa iyo maqaamkiisa iyo xikmadda ka dambeeyay u kala dhigdhigi jiray).

Kutubada uu alifay[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Ciraaq waxa uu ku allifay kitaabkiisii ​​Ar-Risaalah oo ka kaydiyay Usuulu-Diinka, wixii furuuc ah iyo wixii daliil ah iyo waxa uu u allifay kitaabkiisii ​​Al-Xujjah. Hayeeshe markuu Masar dib-u-habayn buu ku sameeyay kitaabkii Ar-Risaalah, waqtigaan la jooga kitaabka Ar-Risaalah ee dadku ay haystaan ​​waa kii uu Masar ku allayfay. Sidoo kale waxa uu dib u shaandheeyey kitaabkiisii ​​Al-Xujjah, waxaana uu ka soo saaray kitaab cusub oo uu u bixiyay Al-Umm, waana qaybo kamid ah kitaabkii Al-Xujjah iyo isku dar kutubbo cusub oo uu Masar ku allayfay.Maalintii Khamiista ee bisha Rabiicul-Awal (Mowliid) ay koowda ahayd sanadkii 199 Hijriya, ayuu Imaam Shaafici Makka ka baxay Masarna afka saaray isagoo la socda wiilkiisii ​​Maxamed (Abu Cusmaan) iyo xaaskiisii ​​Xamiidah oo ku abtirsatay Cusmaan bin Cafaan (RC) iyo labadiisii gabdhood Zeynab iyo Faadumo

Kutubbo kale oo fara badan ayuu Masar ku allifey sida kitaabka Usuulul-Fiqhiga, kitaabka Al-Qassaamah, kitaabka Al-Jizyah, kitaabka Qitaal Ahlul-Baqyi, iwm. Socdaalkiisii ​​Masar kama aanu dhib iyo dheef yarayn kiisii ​​labaad ee Ciraaq. [1]

xigasho[wax ka badal | wax ka badal xogta]

  1. http://shaaficiya.blogspot.com/?m=1