Portal:Turkiga/Magaalo Xul Ah/1

Istanbuul (Ku dhawaaqis [ʔistˤɑmbu:l], Af-Turki: İstanbul, iyo Af-Turkigii Cusmaaniyiinta: ota [isˈtambul]), loo yaqaan taariikh ahaan magaca Byzantium iyo Constantin iyo Istana iyo Islaambuul; waa tan ugu weyn magaalooyinka Turkiga waana magaalada labaad ee dunida ugu weyn, iyadoo ay degganyihiin 13.4 malyan qof. Sidoo kale Istanbuul waxaa lagu tiriyaa "Magaalo weyn", iyadoo laga eegayo in ay tahay xarun Turki dhaqan iyo dhaqaale iyo maaliyad. Bed ahaan waxa ay ku fadhisaa magaalada 39 waax degmada Istanbuul. Istanbuul waxa ay dhacdaa Gacanka Boosfoor waxa ay hareerayn dabiici ah ku samaysaa dekkadda la magacbaxday "Geeska Dahabiga" (Af-Turki: Haliç ama Altın Boynuz) ee ku taalla woqooyi galbeed dalka. Magaalada waxa ay ku fidsantahay dheerar ahaan dhanka Yurub ee Gacanka Boosfoor, ee ku magac dheer "Thrace", iyo shanka Aasiya iyo "Anatooliya", sidaas oo kale waa magaalada kaliya ee adduunka dhacda lba qaaradood.

Waxa ay ahayd magaaladaan caasimadda dalal badan iyo imbaraatooriyado dhanka taariikhdeeda fog, waxa ay ahayd Roomaanka (330–395), Byzantiyam (laga soo bilaabo 395 ilaa sannaddii 1204 kadib ka biloow sannaddii 1261 ilaa sannadkii 1453), Latin (1204-1261), iyo Dawladdii Cusmaaniyiinta (1453–1922). Xilliyadaas inta ugu badan, magaalada waxaa ku hareeraysnaa kaniisado waxa ayna u ahayd ahmiyad weyn dhanka diinta dadka dagganaa iyo dawladihuu u dhawaa sidaa daraadeed waxa ay u ahayd magaalo muhim ah Masiixiyiinta kadib markii ay qaateen Byzantiyam Diinta masiixiga, ka hor inta aysan noqon caasimadda Khilaafadii Cusmaaniyiinta sanadkii 1517 ilaa ay ka baaba'do Cusmaaniyiinta sanaddii 1924.

Kadib waxaa loo xushay Istanbuul caasimadda dhaqanka Yurub ee lagu midaysanyahay sanaddii 2010, waxa ay ahayd meelaha caanka ah ee taariikhiga ah in lagu daray mar sii horreeysay, ee sanaddii 1985, liiska goobaha taariikhiga ah ee raacsan UNESCO.