Maxamed Mooge (Af Ingiriis : Mohammed Mooge Liibaan, Af Carabi : ar‎) wuxuu ahaa Macallin , Fanaan, Abwan halabuur leh iyo siyaasi u dhaqdhaqaaqa arimaha bulshada ku dhaqan Waqooyiga Soomaaliya, maanta loo yaqaano Somaliland. Maxamed Mooge iyo walaalkiis Axmed Mooge Liibaan waxay ka mid ahaayeen hobollada ugu caansan ee heesaha fanka Soomaalida, Sidoo kale waxaa Maxamed lagu yaqaanay heeso gubaabo iyo dhaqdhaqaaq lid ku ah dowladii kalitaliska ahayda ee Soomaaliya. Maxamed Mooge, Eebbe ha u naxariistee waxa sannadkii 1984 tii lagu dilay duleedka degmada Awaare ee maamulka Soomaalida ee Itoobbiya.

Taariikh

Maxamed Mooge wuxuu ku dhashay magaalada Hargeysa ee maanta caasimada u ah wadanka Somaliland. Asaga iyo walaalkiis Axmeda ayagoo da' yar ayaay bilaabeen heesida iyo laxameeynta suugaanta Soomaalida. Sidoo kale Maxamed wuxuu ka tirsanaa Hobolada Waaberi ee ugu caansanaa geyiga wakhtigaasi. Maxamed Mooge wuxuu aad ugu soo shaacbaxay garaacida kabanka.

Maxamed Mooge Liibaan wuxuu ahaa macallin ka tirsan Wasaaradda Waxbarashada, ka hor intii aanu hantiyin dhegaha dadweynaha Soomaaliyeed. Hoobal ahaan, waxa uu soo shaac baxay sannadihii toddobaatannadii.

Sannadkii 1971 ayuu taliskii Soomaaliya ka dhisnaan jirey shaqadii ka fadhiisiyay Maxamed Mooge, kadib markii uu talisku ku eedeeyey in aanu u jajabnayn kacaan-ku-sheeggii boobay taladii dalka. Maxamed, intii uu dalka gudihiisa joogey wuxuu ku heesi jirey heeso si dadban uga soo hor jeeday taliskii Maxamed Siyaad Barre.

1970-nnadii ayuu Maxamed si qarsoodi ah dalka kaga baxay, waxaanu in muddo ah ku noolaa dalalka Kiiniya iyo dalka Ingiriiska, ka dib markuu naftiisa uga maaro waayay inay ka indha qarsato durbaannadii beenta ahaa ee loo tumayey Siyaad Barre iyo hurintiisa sacabka iyo mashxaradda jeclayd

Dhaqdhaqaaqii ugu horreeyay ee Siyaad diidka ahaa (Jabhadda SSDF) ayuu bilowgiiba Maxamed Mooge ku biiray, waxaanu ahaa hoobalkii ugu horreeyey ee qaaday hees cod leh oo si badheedh ah uga soo hor jeedda taliska Soomaaliya, sida heestii ahayd "Soomaalidu ma huruddaa?" iyo "Lix iyo labaatankii Juun ku lednay, kowdii Luulyo liibaaney kow iyo labaatankii Oktoobar leeleelay".

Maxamed Mooge, waxaa aad ugu beernayd nacaybka taliska nacabka ahaa, mana jirin heeso kacaan-ammaan ah oo uu ku heesay muddadii ka badnayd kow iyo labaatanka sannadood ee mugdiga ahayd. Xitaa ma ay jirin heeso Maxamed Mooge ku duubay Idaacadaha Soomaaliyeed, sababtuna waxay ahayd isaga oo u arkayay Idaacado aan ka wakiil ahayn ama ku hadlayn afka shacbiga Soomaaliyeed. Sidaas darteed ayaa loo dareemi karaa in heesaha Maxamed Mooge ku duuban yihiin cajaladaha madaxa bannaan.

Maxamed Mooge fankiisu wuxuu ka mid yahay kuwa ugu mudan fanka loo yaqaan "Fadhiga". Waxa la rumaysan yahay in aanu jirin guri Af-Soomaali lagaga hadlo oo aanay heesaha Maxamed Mooge oollin.Maxamed Mooge Liibaan, wuxuu lahaa cod lab oo legddan oo hannaan farshaxannimo ku dheehan tahay iyo luuq aan carjabin oo dhegtu heellanaan, hanqaltaag iyo halhaleel ku dhegaysato.Maxamed Mooge, wuxuu ahaa bulshaawi qalanbaawi ah. Aad iyo aad ayuu naftiisa ugu hanweynaa. Wuxuu lahaa hilaad fog iyo hiyi durugsan. Fanka Maxamed Mooge ma duugoobi doono inta dad nool yahay. Maxamed mooge waxay walaalo ahayern hobalkii waynaa ee axmed mooge ,Maxamed Mooge Ilaahay naxariistii janno ha ka waraabiyee wuxuu shahiiday 5/6/1984kii, isaga oo hawlihii xoraynta ku foogan.

SNM

Maxamed Mooge wuxuu usoo banbaxay ka qabyqadasha ladagalankii Siyad diidka ahaaa wuxuu ku biray Jabhadii SSDF, waxaanu ahaa hoobalkii ugu horreeyey ee qaaday hees cod leh oo si badheedh ah uga soo hor jeedda taliska Soomaaliya, sida heestii ahayd "Soomaalidu ma huruddaa?" iyo "Lix iyo labaatankii Juun ku lednay, kowdii Luulyo liibaaney kow iyo labaatankii Oktoobar leeleelay". Maxamed Mooge wuxuu ahaa hogankii Halaganka , isagoo ka hor kubiiray Jabahadii (SSDF), dhawar sano kahor SNM .

Maxamed mooge wuxuu ahaa hogankii waciyigalinta iyo Iclaamka ee SNM ,Alle haw naxariistii janno ha ka waraabiyee wuxuu shahiiday 5/6/1984kii, isaga oo hawlihii xoraynta ku foogan.

Sidee Ayuu Ku Geeriyooday Maxamed Mooge Liibaan

32 Sano, ayaa laga joogaa Bishii June 1984-kii xilligaas oo Geesigii Maxamed Mooge Liibaan iyo 16 dagaalyahanaddii SNM wehelisay ay ku nafwaayeen Jid goyn cadowgii u galay Meesha la yidhaa Meer meerta oo u dhaxaysa Awaare iyo Dhagax Buur.

Waxaan qoraalkan kooban idinkula wadaagayaa sidii Abwaan Maxamed Mooge u dhintay anaga waqtigaas isku qol seexan jirey Maxamed Mooge. Anigu waxaan ahaa waqtigaas Sarkaal ugu sareeya kaydka iyo logistics Xeradda Aware ee Xeradda Taliska & Ciidanka Tabarka Awaare.

Bilihii April iyo May waxaa Awaare ka dhacay Shirkii Guud ee SNM waqtigaas oo Maxamed Mooge oo ahaa madaxii Warfaafinta iyo Idaacaddii Halgan ee SNM uu halkaas u yimid shaqadii Shirarka SNM. Waxaa Maxamed Mooge la socday Maxamed Baashe Xaaji Xasan.

Markii shirarkii dhammaadeen Maxamed Mooge oo ah qof aad u bashaasha wuxuu go’aansaday in uu Awaare ku hakado isaga oo nagala qayb qaatay barnaamijyo Siyaasi iyo wacyigelin ah oo loo samayn jirey Ciidamaddii SNM si garaadkooda ku aadan halganka yoolka dhaw iyo yoolka dheer ee laga leeyahay loogu saafo, loona fahansiiyo in ay u dagaalamayaan dadweynaha Soomaaliyeed ee markaas keligii taliyihii Siyaad Barre xukumayey. Anigu waxaan ka mid ahaa dadkii tababaradaa bixin jirey waayo waxaan ka soo baxay tababarkii Xerada Baabuli oo si guud aanu ugu jirey 6 bilood hadana 6 bilood oo kale anaga oo ilaa 50 lanagu siiyey tababarka gaarka ah ee komoondawska. Waxaa kale oo aanu tabarbar kale ku soo qaadanay Iskuulkii Ciidamada Saraakiisha Siyaasada ee ku yiiley Hamarayso.

Habeenkii 4 June 1984 waqti fiid ah ayaa waxaanu ka labisanay qol ka mid ah bakhaaraddii kaydka oo aanu seexan jirney aniga, Maxamed Mooge iyo Sarkaal la odhan jirey Xasan Dheere oo ahaa oday da’weyn. Habeenkii ilaa 10kii habeenimo ayaanu ku gaadhnay in aan ku soo cawayno magaalada. Markii aanu damacnay in aanu xeraddii dib ugu soo laabano waxaa ku dhegay Maxamed Mooge dhalinyaraddii reer Awaare in uu la sii joogo oo ay ka faa’iidaystaan aqoontiisa balaadhnayd ee fanaaninimo iyo aqooneed. Maxamed Mooge Allah ha u Naxariisto wuxuu ahaa qof dadku isugu mid yahay oo aan dadku u kala soocnayn.

Gabay

Maxamed Mooge Liiban alle haw naxariistee, wuxuu lahaa hibo hal-abuurnimo oo aad ugu beernay, Madaa muu u ahaa Abwaan, Macalin Iyo Halgamaa wayn oo kaqay qaatay Dib xoranytii gobalada waqooyi Iyo Koonfurta Somalia , Madamuu Kolba qolo ku guubaabinayay inay Heryada Iska Qadaan, Heesihisii waxa kamida , Somalidu Ma huruddaa iyo kuwa kaloo badan, Maxamed Mooge wuxuu ahaa qof aad u hanwany oo aad ugu janjeedha dhinaca suugaanta , isagoo hanwaynidiisasi uu si farshaxanimo ku dheehantahay ku luqanayay Gabayo iyo Heeso abwaano somaliyeed leeyahiin, waxa kamida ;

Sayid Maxamed Cabdulle Xassan
Abwaan Qaasim
Abwaan Hadraawi

Heesha

Aamiinta kula idhi
Allahayow
Adduunyoow
Adigiyo jacaylkana
Baxsanow Hadraawow
Ciilka Dadweynaha
Dadka hayska weyneyn
Dalxiis
Dhayyal looma heesee
Dhulkii hooyo
Doonidii Jacaylka
Galbis
Guga
Habluhu kala wanaagsan
Hami Iyo Jacayl
Haween U Samir
Idil
Ifka
Jirab
La Jiifiyaana
Maxaa Iga Galay Nin Geelbadan
Maxamed
Mudantii haweenkaa
Nabsiga Hiisha
Nafta Ku Ogolaatay
Oogada Jirkeygiyo
Saxarla
Saylaha
Shacbaan
Waa Oday Kasheekee
Walaac
Waayeel Dadow
Xeebtaa Jabuuti
Xilo Jano
sabab kale ha moodine

Sidoo kale fiiri

Tixraac

Maxamed Mooge Liibaan

محمد الموجي لبنان
Maxamed Mooge Liibaan; ; محمد الموجي لبنان
Ku dhashay	Horaantii 1944; Hargeysa, Somaliland , Somalia
Dhimasho	Abriil 1984 ( 1977–1978 jir); inta u dhaxeysa Awaare Iyo Dhagaxbuur
Sababta dhimashada	Shirqool lagu dilay
Ku aasan	duleedka degmada Awaare
Qoomiyada	Somali
Dhalasho	Somaliland
Shaqada	Macalin, Halgamaa, Abwaan, Fanaan
Sanadaha Shaqada	1960kii ilaa 1980meyihii
Shaqooyinka ugu muhiimsan	Halgama, Abwaan, dhaqdhaqaaq siyaasad
Dhaqdhaqaaqa siyaasadeed	SNM
Diinta	Suufi Islaam
Qaraabada	Axmed Mooge Liibaan
Website
	Mohamed mooge 128 heesood

Foolaad iyo fahamkaygii (Buuga Foolaad).Sooyalkii M.Mooge.
masuul.com accessed October 17 2020
Somali Classic Songs accessed October 8 2007 Archived Luuliyo ama Luulyo 28, 2009 // Wayback Machine