Oromo

Oromo Waa Qowmiyad Degta Itoobiya Iyo Koofurta Kiinya. Waana Qowmiyada ugu badan ee Itoobiya ama Geeska Afrika. Afkooda ama luqadooda Waxaa la dhahaa Afaan Oromo. Afkooda waa qayb ka mid ah laanta Kushiitiga ee afafka Afro-Aasiyatik.

Dadka Caankaa ee u dhashay Oromada[wax ka badal | wax ka badal xogta]

waxaa ka mid ah: ABEY AHMED Raysal Wasaaraha Ethopia iyo oo ku kale oo farabadan.!!

Abiy Ahmed: Raysal Wasaaraha Itoobiya.
Girma Wolde-Giorgis: Madaxweynaha Itoobiya.
Jowhar Mohamed : Hogaaamiyaha Isbedel Doonka Itoobiya.

Tafari Makwanen: oo loo yaqaanay Xayla Siilaasi I, waxa uu dhashay July 23, 1892, magaalada Harare, waxa uu ku dhintay August 27, 1975 Addis Ababa, waxa uu ahaa Imbaraadoorkii Itoobiya intii u dhaxaysay 1930 ilaa 1974, waxaanu qayb wayn ka soo qaatay dawladii Casriyeynta Itoobiya, taasoo ka dhigtay inay kaalin muhiim ah ka qaadato Afrika, gaar ahaan dagaalkii labaad ee Adduunka, sida guushii uu ka gaadhay inuu Itoobiya geliyo Ururka Qaramada Midoobay iyo Qaramada Midoobay, oo uu Ururka Midowga Afrika u doortay caasimadda Itoobiya ee Addis, Ababa Itoobiya.`

Maqaalkan waa la bilaabay. Hadii aad wax ka taqaanid fadlan ka caawi Wikipedia in aad Wax ku dartid. Qoraalkaagu ha noqdo mid faa'iido leh oo dhexdhexaad ah.

Hordhac abtirsiinta asal ahaan Oromadu waxay ku abtirsadaan xuseen ismaciil jabarti waxay walaalo yihiin cabdiraxmaan ismaciil jabarti oloyaqaano darood ismaciil jabarti – Oromo waxay ka wada tirsan yihiin Kuushiga Bari, oo ay isla sii yihiin Kuushiga Bari ee Dhul-hoosaadka (KBH) marka la barbardhigo Kuushiga Bari ee Dhul-koraadka (KBK) sida Hadiya iyo Sidamo, Darasa. Markaas dhalasho ahaan, darood iyo Oromo (iyo Cafar-) dadka ayaka ayaa isu xiga. Sidoo kale, dhaqanka labada dhinac waa isku asal. Laakin Oromadu markasta waxay dhaqan ka qaadanayeen darood .

Waxaa kale oo la xusay in Oromo walaalkiisa darood bartay farda-fuulka, gaashaanka, iyo waranka xilligii amiir Nuur, iyo markaas kadib geel-dhaqashada. Laakin xiriirka dhuleed ama juqraafi ee darood iyo Oromo si weyn oo qaldan ayaa loo macneeyay taaso sabab u ah xiriirkooda siyaasadeed ee sii burburaya. Darood iyo Oromo waxay ka wada tirsan yihiin Kuushiga Bari, oo ay isla sii yihiin Kuushiga Bari ee Dhul-hoosaadka (KBH) marka la barbardhigo Kuushiga Bari ee Dhul-koraadka (KBK) sida caadiya oromo iyo darood waxay Isla yihiin xuseen ismaciil jabarti oo oromo ah iyo cabdiraxmaan ismaciil jabarti oo darood ah dhalasho ahaan, darood iyo Oromo dadka ayaga ayaa isku xiga