Banama
| Jamhuuriyadda Banama República de Panamá (Af-Isbaanish) |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hal ku dheg: "Pro Mundi Faa'ido" "Faa'iidada Adduunka" |
||||||
| Heesta qaranka: Himno Istmeño (Af-Isbaanish) Hymn of the Isthmus |
||||||
| Magaalo madax | Magaalada Banama | |||||
| Magaalada uguwayn | Banama | |||||
| Luqadaha rasmiga ah | Isbaanish | |||||
| Qaybaha qoomiyedaha (2010[1]) |
|
|||||
| Dadka | Panamanian | |||||
| Xukunka | Midaysan madaxweyne jamhuuriyadda dastuuriga ah | |||||
| - | Madaxweyne | Juan Carlos Varela | ||||
| - | Madaxweyne ku xigeenka | Isabel Saint Malo | ||||
| Sharci dejinta | Golaha Qaranka | |||||
| Madaxbanaanida | ||||||
| - | Ka Boqortooyada Isbaanishka | Nofeembar 28, 1821 | ||||
| - | midowgaGran Kolombiya | December 1821 | ||||
| - | Ka Jamhuuriyadda Kolombiya | Nofeembar 3, 1903 | ||||
| - | Loo ogolaaday Qaramada Midoobay | Nofeembar 13, 1945 | ||||
| - | Current constitution | Oktoobar 11, 1972 | ||||
| Baaxad | ||||||
| - | Guud ahaan | 75,417 km2 [2](116aad) 29,119 sq mi |
||||
| - | Biyo (%) | 2.9 | ||||
| Tirada dadka | ||||||
| - | 2021 qiyaasta | 4,351,267[3][4] | ||||
| - | 2010 Tirakoob | 3,405,813[5] | ||||
| - | Mugga Dadka | 45.9/km2 118.9/sq mi |
||||
| Wax soo saar (PPP) | 2018 qiyaastii | |||||
| - | Guud ahaan | $107.037 billion[6] | ||||
| - | Qof qof | $25,737[6] | ||||
| Wax soo saar (Iskaga magacaaban) | 2018 estimate | |||||
| - | Guud ahaan | $63.683 billion[6] (78) | ||||
| - | Calaa qof | $15,313[6] (52) | ||||
| Qaybsiga (2015) | ||||||
| Kobaca (2015) | ||||||
| Lacagta | ||||||
| Waqtiga | EST (UTC−5) | |||||
| Wadista Baabuurta | right | |||||
| Thiinada telka | +507 | |||||
| ISO 3166 code | PA | |||||
| Furaha Internetka | .pa | |||||


Banama waa wadan ku yaalo Ameerikada Dhexe. wadankaan wuuu xuduud la leeyahay wadamada Kolombiya iyo Kosta Rika wadankaan wuxuu mar ka tirsanaan jiray wadanka Kolombiya, wuxuuna ka xoroobay sanadka marka ee eheed 1903. Wadankaan waxaa dhaxmaro Kanaalka Banama oo ah meel biyo mareen ah oo isku furto badaha kala ah Badweynta Atlaantik iyo Badweynta Baasifik.
Kanaalkaan waxaa qoday Mareykanka. Wadanka Banama wuxuu ka midyahay wadamada aadka u isticmaalo maraakiibta xamuulka ah oo ka kala ganacsato wadamada caalamka.
Dekedaha
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Xeebta Kariibiyaanka waxay leedahay dekedo dabiici ah oo badan oo wanaagsan. Si kastaba ha ahaatee, Cristóbal, oo ku yaal marinka Kariibiyaanka ee kanaalka , wuxuu lahaa tas-hiilaadka dekedda kaliya ee muhiimka ah dabayaaqadii 1980-yadii . Jasiiradaha badan ee Archipiélago de Bocas del Toros, oo u dhow xeebaha Costa Rica , waxay sameeyeen waddo dabiici ah oo ballaaran iyo gaashaan dekedda Almirante. In ka badan 350 jasiiradaha San Blas, oo u dhow Kolombiya , waxay ku fidsan yihiin in ka badan 160 kiiloomitir (99 mi) oo ku teedsan xeebta Kariibiyaanka ee la da'ay
Tirakoobka dadweynaha
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Dadka ku nool Panama waa 3,405,813 bishii Maajo 2010. Quruxda qowmiyadeed ee Panama waa:
50.1%. 22.0%: Black African (Bantu-Congo 42% , Akan-Igbo 20% , Mandinga-Wolof 20% , Yoruba 10% , Others 8% ). 6.7%: Dhaladka Maraykanka (Embera, Wounaan, Ngobe bugle, Kuna, Naso, Bribri). 8.6%: Yurubta cad (Isbaanish-Kanarian 74% , Jarmal 13% , Talyaani iyo kuwa kale 13% ). 5.5%: Aasiyaan (Shiine 93% , Kuuriyaan iyo Jabbaan 7% ). 7.1%: Mid kale. Macluumaadka halkaas ku yaal **Wax kale** waxay u badan tahay inay ku jiraan Carabta, Hindida Bari, iyo qaar Ruush ah.
Maraakiibta, Panama waa calanka ku habboonaanta .
Dhaqaalaha
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Sannadkii 2011-kii Panama waxay lahayd heerka shaqo la'aanta 2.7%. Panama waxa kale oo ay lahayd cunto dheeri ah Agoosto 2008. Panama waxa lagu qiimeeyay lambarka 60 ee Tusmada Horumarinta Aadanaha ee 2008. Dhaqaalaha Panama waxa uu la kulmay kor u kac dhaqaale sanadihii ugu dambeeyay. Kobaca wax soo saarka guud ee gudaha ee dhabta ah (GDP) wuxuu ka badnaa 10.4% laga soo bilaabo 2006 ilaa 2008. Dhaqaalaha Panama wuxuu ahaa mid ka mid ah kuwa ugu kobaca badan uguna wanaagsan ee loo maareeyo Latin America. Laatiin Business Chronicle ayaa saadaaliyay in Panama ay noqon doonto dhaqaalaha ugu kobaca badan Latin America muddada shanta sano ah ee 2010-14. Panama waxaa saameeyay xiisadda dhaqaale ee adduunka. Waxay ku hanjabtaa inay dhaawacayso guulihii bulsho ee la gaaray dhowrkii sano ee la soo dhaafay. Mashruuca balaadhinta Kanaalka Panama iyo heshiiska ganacsiga xorta ah ee Maraykanka ayaa la filayaa inay kor u qaadaan oo ay kordhiyaan dhaqaalaha. Abriil 28, 2022, sharci-dajiyayaasha Panama ayaa ansixiyay sharci sharciyeynaya bitcoin iyo lacagaha kale ee loo yaqaan 'cryptocurrencies'. Sharcigu wuxuu ogolaanayaa isticmaalka cryptocurrency iyo ka ganacsiga, iyo sidoo kale mawduucyo kale oo la xiriira. Waxay sidoo kale u ogolaatay muwaadiniinta inay isticmaalaan cryptocurrency-kooda si ay u bixiyaan canshuuraha
Gobollada
[wax ka badal | wax ka badal xogta]
Panama waxay u qaybsantaa sagaal gobol. Sidoo kale, waxaa jira shan Comarcas (macno ahaan: "Shires") oo ay ku nool yihiin kooxo asal ah oo kala duwan.
Gobollada
Bocas del Toro
Chiriquí
Coclé
Colón
Darien
Herrera
Los Santos
Panama
Panama Oeste
Veraguas
Comarcas
Emberá
Guna Yala
Ngäbe-Buglé Comarca
Guna de Madugandí
Guna de Wargandí
Naso Tjër Di Comarca
Tixraac
[wax ka badal | wax ka badal xogta]
- ↑ "Panama". CIA World Factbook. Archived from the original on 2018-12-25. Retrieved 2018-09-03.
{{cite web}}: Unknown parameter|ciwaan=ignored (help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Demographic Yearbook – Table 3: Population by sex, rate of" (PDF). United Nations Statistics Division. 2012. Retrieved September 4, 2017.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help); Text "population increase, surface area and density" ignored (help) http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2012.htm - ↑ ""World Population Prospects 2022"". population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved July 17, 2022.
- ↑ "World Population Prospects 2022: Demographic indicators by region, subregion and country, annually for 1950-2100" (XSLX). population.un.org ("Total Population, as of 1 July (thousands)"). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved July 17, 2022.
- ↑ Template:Cite report
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "World Economic Outlook Database: Panama". International. 1 October 2017. Retrieved March 20, 2018.
{{cite web}}: Text "Monetary Fund" ignored (help) - ↑ "Gini Index". World Bank. Retrieved November 2, 2017.
- ↑ "2015 Human Development Report" (PDF). United. 2015. Retrieved December 15, 2015.
{{cite web}}: Text "Nations Development Programme" ignored (help)

