Nayjeeriya

Ka Wikipedia

Coordinates: 6°27′N 3°23′E / 6.450°N 3.383°E / 6.450; 3.383

Hal ku dheg: "Midnimada iyo rumaysad, nabad iyo Horumarka"
Heesta qaranka: Arise, O Compatriots
Location of Nayjeeriya (cirdhow madow) – in Afrika (cirdhow khafiif ah & cawl madow) – in Midowga afrika (cirdhow khafiif ah)
Location of Nayjeeriya (cirdhow madow)

– in Afrika (cirdhow khafiif ah & cawl madow)
– in Midowga afrika (cirdhow khafiif ah)

Location of Nayjeeriya (cirdhow madow)

– in Afrika (cirdhow khafiif ah & cawl madow)
– in Midowga afrika (cirdhow khafiif ah)

Location of Nigeria
Largest city Lagos
Luqadaha rasmiga ah Ingiriis
Major languages
Dadka Nayjeerida
Xukunka Jamhuuriyadda madaxweynaha Federaalka
 -  Madaxweyne Bola Tinubu
 -  Madaxweyne ku-xigeen Yemi Osinbajo
Sharci dejinta Golaha Qaranka
 -  Aqalka sare Senate
 -  Aqalka hoose Golaha Wakiilada
Independence from the United Kingdom
 -  Unification of Southern and Northern Nigeria 1914 
 -  Declared and recognised 1 October 1960 
 -  Republic declared 1 October 1963 
Baaxad
 -  Guud ahaan 923,768 km2 (32nd)
356,667 sq mi 
 -  Biyo (%) 1.4
Tirada dadka
 -  2013 qiyaasta 174,507,539 (7th)
 -  2006 Tirakoob 140,431,790
 -  Mugga Dadka 188.9/km2 (71st)
489.3/sq mi
Wax soo saar (PPP) 2021 qiyaastii
 -  Guud ahaan $1.018 trillion [1] (19th)
 -  Qof qof $5,600 [2]
Wax soo saar (Iskaga magacaaban) 2021 estimate
 -  Guud ahaan 517.000 Billion [3] (23rd)
 -  Calaa qof $2,760[4]
Qaybsiga (2010)48.8[5] (medium)
Kobaca (2013)Management:favri limited liability company Location:muqdisho somali 0.504[6] (low / 152nd)
Lacagta Naira (₦) (NGN)
Waqtiga WAT (UTC+1)
 -  Xagaa (DST) not observed (UTC+1)
Wadista Baabuurta right
Thiinada telka +234
Furaha Internetka .ng

Nayjeerya (Af Ingiriis : Nigeria) waa wadan kuyaala galbeedka afrika caasimadiisuna waa Abuja laakin magaalada ugu weyn waa Lagos waa magaalo ganacsi oo qurux badan waxa uu xad la leeyahay wadamada ghana, Niger Karamaruun iyo wadan Jad

 Nigeria
Nigeria
 Nigeria
 Nigeria

Nayjeeriya (Nigeria), Afrika Nigeria (oo ku saabsan dhawaaqa maqalka)), asal ahaan waa Jamhuuriyadda Federaalka ee Nigeria, waa Jamhuuriyadda Federaalka ee Galbeedka Afrika, oo xuduud la leh Benin ee galbeedka, Chad iyo Cameroon oo ku yaal bariga, iyo waqooyiga Niger. Xeebta koonfureed waxay ku taal Gacanka Guinea ee ku taala Badweynta Atlantic. Waxay ka kooban tahay 36 dawladood iyo Xarunta Dhexe ee Federaalka, oo ah caasimadda, Abuja. Nigeria waa mid si rasmi ah u ah dalal dimuquraadi ah.

Nigeria waxay ku taalla dhowr dal oo boqortooyo ah iyo qabaa'illo qabaa'il ah oo ka soo jeeda millennia. Dalkan casriga ahi wuxuu ka soo jeedaa xukunka Britishka ee gumeysiga ee qarnigii 19aad, waxaana la wareegay qaabka xudduudaha hadda jira ee la jaan qaadaya Koontada Koonfureed ee Nigeria iyo ilaalinta Waqooyiga Nigeria sannadkii 1914. Britain waxay dejisay qaab dhismeed iyo sharci sharci ah iyada oo ku dhaqma sharciyada aan tooska ahayn iyada oo loo marayo madaxda dhaqameedyada . Nigeria waxay noqotay koox madax-bannaan oo madaxbannaan sanadkii 1960-kii. Waxaa soo maray dagaallo sokeeye laga soo bilaabo 1967-kii illaa 1970-kii. Kadibna waxaa is bedelay dawladaha dimoqraadiga ah ee doorashooyinka iyo kali-talisyada militariga illaa ay gaadhay dimoqraadiyad xasilloon sannadkii 1999-kii, iyada oo doorashadii madaxweynenimada ee 2011-ka la tixgeliyey markii ugu horeysay ee si macquul ah xor ah oo cadaalad ah.

Nigeria waxaa badanaa lagu magacaabaa "Giant Africa", iyada oo ku xiran dadkeeda iyo dhaqaalaheeda. 186 milyan oo qof, Nigeria waa dalka ugu badan ee ku yaal Afrika iyo kan toddobaad ee ugu dad weyn adduunka. Dalka Nigeria wuxuu ku nool yahay adduunka saddexaad ee ugu weyn adduunka, ka dib Hindiya iyo Shiinaha, iyada oo in ka badan 90 milyan oo ka mid ah dadka ay da'doodu ka yar tahay 18 jir Waddanka waxaa loo arkaa inuu yahay waddan caalami ah iyada oo ay ku noolyihiin in ka badan 500 kooxood, kuwaas oo saddexda ugu weyn ay ka mid yihiin Hausa, Igbo iyo Yoruba; kooxdan qowmiyadeed waxay ku hadlaan in ka badan 500 luqadood oo kala duwan oo lagu aqoonsado dhaqamo kala duwan. Luuqadda rasmiga ah waa Ingiriis. Nigeria waxaa loo kala qaybiyaa qiyaastii kala bar Masiixiyiinta, kuwaas oo inta badan ku nool qaybta koonfureed ee dalka, iyo Muslimiinta, oo inta badan ku nool waqooyiga. Dad tiro yar oo ka mid ah dadku waxay ku dhaqmaan diimaha asaliga ah ee Nigeria, sida kuwa ku dhaqan Igbo iyo Yoruba. (w:yo:nigeria)

Xubin[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Waddnamha degaan Nigeria[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Sido Kale fiiri[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Tixraac[wax ka badal | wax ka badal xogta]

  1. Data. Data.worldbank.org http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.PP.CD. Soo qaatay 2014-07-16.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  2. Data. Data.worldbank.org http://data.worldbank.org/indicator/NY.GNP.PCAP.PP.CD/countries. Soo qaatay 2014-07-16.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  3. Data. Data.worldbank.org http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD/countries. Soo qaatay 2014-07-28.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  4. Research, Development. Data.worldbank.org http://data.worldbank.org/country/nigeria. Soo qaatay 2014-07-16.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  5. . World Bank http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/. Soo qaatay 2 March 2011.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  6. (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25 http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf. Soo qaatay 27 July 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)