Portal:Afrika
.svg) Afrika (Af Ingiriis : Afrika; Af Carabi : ar) waa qaarada labaad ee ugu weyn qaaradaha aduunka kadib qaarada Aasiya dhanka baaxada iyo dhanka dadkaba. Baaxada Afrika waxay la'egtahay c. 30,244,050 km² (11,677,240 mi²) tiradaas waxaa ku jira dhamaan jasiiradaha lagu xisaabo Afrika. Afrika baaxadeeda waxay dabooshaa 20.3% baaxada dhulka oo dhan. Sida lagu xusay tirokoob caalami ah oo la sameeyay sanadkii 2013ka waxaa ku nool qaarada Afrika dad tiradooda ay dhantahay 1.1 bilyan taasi oo ah tiro u dhiganta todobo qeyboodoo qayb dadka dunida ku noolo maanta. Qaarada Afrika waxaa ku hareersan biyo; Bada Mediterraniyanka waxay ka xigta waqooyi, sidoo kale Gacanka Suweys iyo Bada Cas waxay ka xigaan waqooyibari, Badweynta Hindiya ayaa kaga taala koonfurbari, iyo Badweynta Atlantika oo ka xigta galbeed. Intaas waxaa dheer, wadanka jasiirada Madagaskar iyo gasiirado kale ayaa soo hoosgala qaarada. Sida rasmiga ah waxaa qaarada Afrika degan 54 wadan oo la aqoonsan yahay, sagaal deegaan iyo labo wadan oo wali la aqoonsan. Xaga bulshada, qaarada Afrika waxaa ku dhaqan dadka ugu da'da yar caalamka marka tirada guud laga hadlayo; 50% dadka Afrikaanka ahi waa da'da ka yar 19 sano. Juquraafi ahaan, wadanka Aljeeriya ayaa ugu wayn dhulka iyo baaxada, halka Nayjeeriya ugu dad badan tahay; waxaana guud ahaan caalamka la isku raacay in badhtamaha iyo Bariga Afrika yihiin meesha aadamuhu ka soo beermeer markii ugu horeeysay. Waxaa deegaanadan laga helay lafo aad u da' weyn oo muujinaya horaantii dadka. Tusaale ahaan, wadanka Itoobiya waxaa laga helay lafaha ugu da'da weyn inta la ogyahay midaasi oo jirta 200,000 kun sano. Guud ahaan qaarada Afrika waxaa dhex mara dhulbadhaha, waxayna leedahay noocyo badan oo cimilo kala gedisan ah. Waana qaarada keli ah ee laga helo astaamaha cimilada waqooyi ilaa koonfurta dhulka. Maqaalo Xul ah Bariga Afrika (Qaabaynta QM) Federaalka Bulshada Bartamaha Afrika Juquraafiga Bariga Afrika waxaa ku jira deegaano ka baxsan gobolka kaasi oo Qaramada Midoobay ku soo dartey. Bariga Afrika (Af Ingiriis : East Africa; Af Carabi : ar) waa gobolka dhaca bariga qaarada Afrika, taasi oo aad ugu kala duwan deegaan ahaan, juquraafi ahaan iyo siyaasad ahaan. Sida ku xusan qawaaniinta gobolada ee dejisay Jimciyada Qarama Midoobay deegaanka Bariga Afrika waxay ka kooban tahay ilaa 20 wadan, kuwaasi oo kala ah:
Sawiro xul ah
Xayawaanka ugu orodka dheer aduunka: Harimacadka waxaa laga helaa kaliya Qaarada Afrika. Shakhsi xul ah.jpg) Nelson Rolihlahla Mandela (Carabiga.روليهلالا 'نيلسون' مانديلا) waa madaxwaynihii hore ee Koonfur Afrika. waxaa uu ahaa halgamaa waxa uu si balaadhan ugasoo horjeestay nidaamkii midab kala sooca ahaa ee kajiray konfur afrika, qabiiladiisu waxa ay u bixiyiin naanaysta ah madiba oo uu macneheedu yahay qofkii aadka u akhlaaqda badnaa, mandeelaa waxaa lasheegaa in uu si wayn ujeclaa mmahatama gandi wax yaaba farabadan ayaanay isaga midyihiin oo ku saabsan xaga falsafada iyo wadani nimada xornimada. Mandeela wuxuu dhashay sanadkii 1918 18 juli waxa uu ku dhashay mandaqada taranskay ee konfur afrika. Aabihii waxa uu ahaa madaxa qabiilada tinbo ee caanka ah, aabihiina waxa uu dhintay isaga oo aad uyar.kadib waxaa loo diyaariyay sidii loogu dooranlahaa booskii aabihii, kadib waxa uu waxbaradsho kabilaabay dugsi kuyaala gudaha gobalkiisa sanadii.1930 kadib waxa uu ku biiray jamacada harfort.laakin waxa uu kabaxay sanadii 1940 isaga iyo saxibkiisioi qaaliga ahaa ee.olafiyer tanbo.kabixitaankaa jaamacada waxa ay kadanbaysay kadib markii.lagu eedeeyay in ay ka qaybgaleen mudaharaad arday madawahaa ay samaysay.waxa la ogayahay in mandeela uu soomaray xili ardaynimo oo aad u adag. CategoryMaqaalada AfrikaPortal kaleWadanada Qaarada
Mashaariic Bahwadaag
|
