Jump to content

Maryam

Ka Wikipedia
(Waxaa laga soo toosiyay Tusaalaha Dumarka)
Haku khaldin Miryama bintu Cimraan oo ah Nebi Muuse walaashiis.
Kani waa maqaal ku saabsan Maqaalkani waa Nebi Ciise hooyodii, magac ahaan fiiri Magaca Maryam. adeegsi kale, eeg Maryam (faah faahin).
اسم الله
#FFFFFF

Maqaalkaan waa tix ka mid ah tixaha:
Islaamka

Caqiidada Islaamka
Tiirarka Islaamka
Shareecada Islaamka
Shaqsiyaad Muhiim ah
Firqooyinka
Taariikh iyo Juqraafiga
Islaamka iyo Aduunka
Sidoo Kale eeg
sawir-gacmeed Beershiyaaan ah oo muujinaya Maryama iyo wiilkeeda Nebi Ciise.

Maryam bintu Cimraan (Af Ingiriis : Mary, "Mariam"; Af Carabi : ar‎; loo qoro: Marīam, loogu dhawaaqo: "Mariyam"; hooyo u ah: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "Nebi Ciise"; ama: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca") waxay ahayd qof muuminad ah oo dhashay isla markaana hooyo u ahayd nebigii Alle u soo direy reer [Israaiil|[banii Israaiil]] waa Nebi Ciise[1] (c.s).[2][3] Markey taariikhdu ahayd qiyaastii 20 sano C.H (Dhalashaddii Ciise Horteed) ayaa Maryama ku dhalatey magaalada Baytulaxam[4] ee ku taala dhulka ay Falastiiniyiintu degaan, waxay isla magaaladani ku dhimatey markey taariikhdu ahayd qiyaastii 100 ilaa 120 sano C.D.[5] Maryama waa qofta dumar kali ah ee lagu xusay marar badan kitaabka Quraanka ah. Ilaahay (koreeye) wuxuu Quraanka kariimka ah ku yidhi:

Is-deji! ayay malaa'igtu ku tidhi: “Maryamaay! Ilaahay ayaa ku doortey adiga, waxaanad tahay mid nadiif ah oo laga kor mariyay dhamaan dumarka bulshooyinka oo dhan.”
—Quraan, suurada 3aad (Al Cimraan), aayada 42aad[6]

Dhinaca kale, suurada 19aad ee kitaabka Quraanka waxaa loogu magac-daray Maryama; taasi oo ka waramysa nolosheedii iyo camalkeedii. Intaasi waxaa dheer, Maryama bintu Cimraan waxay ka mid tahay sideeda qof ee loogu magac-daray suurad ka mid ah Boqol toban iyo afar Suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah.[7]

Shakhsiyada Maryama

Maryama bintu Cimraan waxay ahayd qof wanaagsan oo diinta Alle si fiican u heeysatay isla markaana cabsida Ilaahay dartiis u gashay masaajidka oo hooy u ahaa inta u badan nolosheeda. Wanaageeda iyo shakhsiyad fiicni darteed, Maryama bintu Cimraan waxay lahayd magacyo iyo naanaysyo badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Hooyadii Ciise, Mucjiso Alle, Tusaalaha Dumarka, Geesiyadii Xaqa, Boqoradii Wanaaga, Saai'ma, Mustafiya, Raaqiyah (Rāki’ah), Saajidah (Sājidah),Qaanitah (Qānitah), Run-sheeg (Siddiqah), Taxiirah (Tāhirah) iyo kuwo kaleba.

Dhinaca kale, Maryama bintu Cimraan waxay ahayd hooyo leh mucjiso aad u wayn, sababtoo ah ayadoon u tagin ama la kulmin wax nin ah ayaa waxay uureysatey ka dib na dhashay Sayid Ciise Masiixi, arintaasi oo Alle (s.w) ka dhigay tusaale iyo waxkuqaadasho cajiib badan.[8][9]

Maryama waxaa Ilaahay (koreeye) ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed, waxaana jirta suurad loogu magac-daray ayada oo la yidhaado Suuratu Maryam oo ah suurada 19aad ee Quraanka. Intaasi waxaa dheer, inta jeer ee kitaabka Quraanka lagu xusay Maryama way ka badan tahay inta jeer ay ku dhex-jirto Kitaabka Injiileed ee lagu soo dejiyay wiilkeeda Nebi Ciise Masiixi.[10]

Guud ahaan, Maryama bintu Cimraan waxay ku dhalatey mar ahaantaana ku nooleyd nolosheeda oo dhan magaalada Baytulaxam oo ku taal dhulka ay Falastiiniyiintu degaan sanado badan ka hor bilowgii taariikhda miilaadiga.[11]

Qoyska Cimraan

Sida ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah Maryam waxay ka soo jeedaa mar ahaantaana ku abtirsataa qoyska reer Cimraan[12] oo ah aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama. Sidoo kale, Maryama waxaa loogu yeedhaa "Maryam bintu Cimraan" taasi oo loola jeedo gabadhii reer Cimraan, laakiin aabaheeda saxda ah kuma xusna diinta Islaamka, laakiin diinta Masiixiyada waxay aabaheed ku sheegeen Jaawjim[13] (Jaochim). Intaasi waxaa dheer culimada qaar waxay sheegeen in Maryama ay ka soo jeedo Nebi Haaruun oo ah wiilka Cimraan iyo walaalka Nebi Muuse iyo Miryama.[14]

Dhinaca kale, Maryama waxaa hooyo u ah sheekhada Anna (Saint Anna) qoftaasi oo ahayd qof aad ugu wanaagsan cibaadada iyo diinta Alle.[15]

Xubnaha Qoyska Cimraan

Cimraan Camraan Reer Cimraan (ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram)[16] (macnaha ereyga Cimraan waa saaxiibkii kan ugu sareeya[17] iyo qofkii aadka u sareeyay) waa aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seeyga ama odayga qaba Jojebed (Jochebed).[18] Cimraan waxaa meelo badan Ilaahay (s.w) kaga xusay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed.[19] Intaasi waxaa dheer, waxaa jirta suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ).[20] Dhinaca kale, diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle u soo waxyooday Nebi Ciise iyo qoraalo kale oo Giriig[21] iyo Laatiin ah waxay sheegeen in Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint) kaasi oo ahaa nin sharaf iyo qadarin balaadhan ku dhex lahaa qoomkiisa iyo dadkii uu la noolaa wakhtigaasi.[22]

Si kastaba ha ahaatee, kitaabka Quraanka dhexdiisa Cimraan waxaa lagu xusay labo nooc oo kala ah:

Ilaahay (koreeye) wuxuu kitaabka Quraanka ku yidhi:

“Ilaahay wuxuu doortay Aadam iyo Nuux, iyo qooyska Ibraahim, iyo qooyska Cimraan, kuwaasi oo uu ka kor mariyay dadka.”
—Qur'aan, suurada 3aad (Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ) "Qoyskii Cimraan"),

[aayad]]a 33aad[24]

Nebi Muuse (c.s) wuxuu ka mid ahaa Qoyska Cimraan.

Isku soo duuboo Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas[25] ama oori Jojebed (Jochebed). Intaasi waxaa dheer, qoyskan waxaa ku abtirsada Maryama bintu Cimraan iyo dabcan wiilkeed Nebi Ciise, iyo Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed.[26]

Nebi Muuse

Nebi Haaruun

Miryama

Miryama bintu Cimraan.
Miryama oo ilaalinaysa caruurta Nebi Muuse.

Miryama Miriyama Miryama bintu Cimraan (ingiriis: Miriam, Miryām of ʻAmrām, "Miryamadii Amran"; carabi: ﻣﺮﻳﻢ, loogu dhawaaqo: "Maryama", sidoo kale: ﻣﺮﻳﻢ ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: Maryama Cīmran, "Maryam Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Miryām; loogu dhawaaqo: "Miryam"; Hebrew: מִרְיָם, loogu dhawaaqo "Miryam")[27] waa gabadh uu dhalay ama aabe u ahaa Cimraan, hooyo u ahayd Jojebed (Jochebed), walaal la ahayd Nebi Muuse iyo Nebi Haaruun.[28][29]

Sida ay sheegeen culimada diinta Masiixiyada iyo diinta Towraad Miryama waxay ahayd nebiyad loo soo diray qoomkii reer Israaiil. Arinkaasi iyo sheegashadaasi kuma hayno kitaabka Quraanka ah ee Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Muxamed.[30]

Qaraabada Kale

Nebi Sakariye

Dhalida Ciise

Dadka muslimiinta iyo masiixiyiintu waxa ay isku raacsan yihiin in dhalashaddiisu mucjisa ahayd oo hooyadiis Maryam ay isaga uuraysatay iyadoo bikra (cadrad) ah.

Ciise markii uu soddon jirsaday ayuu bilaabay fidinta diinta, iyo in uu u digo dadka reer bani Israaiil oo wakhtigaasi ku caasiyay amarka Ilaahay.[31] Sadex sano ka dibna samada ayuu u kacay. Yuhuudu waxay sheegatay iney dileen laakiin Ilaahey wuu beeniyay, wuxuuna imaan doonaa Nabi Ciise (c.s) aakhiru samaanka; isla markaana wuxuuna dili doonaa beenaalaha lagu magacaabo masiixu dajjaal.[32]

Nebi Ciise

Ciise Nebi Ciise Ciise Masiixi (ingiriis: Jesus, "Jiisas"; carabi: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "nebi Ciise"; sidoo kale: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca") calayhi salaam waxa uu ahaa nebi Alle u dirsaday reer [Israaiil|[banii Israaiil]][33] (dadka Yuhuuda ah ee maanta deegaanka ku ah wadanka Israaiil). Sayid Ciise Masiixi waxaa Alle (s.w) ku soo dejiyay isla markaana u soo waxyooday kitaabka Injiil ee saldhiga iyo aasaaska u ah diinta Masiixiyada sidoo kale loo yaqaano diinta Kiristaanka.[34][35]

Nebi Ciise (c.s) wuxuu ka mid yahay shanta Ras;uul ee Alle ku sheegay kitaabka Quraanka kariimka ee la siiyay Nebi Muxamedﷺ, waxaa Ilaahay ku soo dejiyay kitaabka Injiil ee saldhiga iyo aasaaska u ah diinta Masiixiyada in kastoo ay wax badan ka bedeleen isla markaana ay magacyo badan iyo qeeybo badan ka dhigeen.[36]

Guud ahaan, Nebi Ciise masiixi waa nebiga labaad ee ugu dambeeyay ama lagu soo khatimay dhamaan anbiyada Alle soo diray, waxaana ka dambeeyay oo kali ah Nebi Muxamedﷺ.[37]

Kitaabka Injiil

Injiil Kitaabka Injiil (ingiriis: bible; carabi: ﮐﺘﺎﺏ ﻋﻴﺴﻰ; "kitaabu ciisah") waa kitaab Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Ciise (c.s).[38][39] Erayga Injiil macnihiisu waa war wanaagsan ama bishaaro. Inkasta oo mararka qaarkood Axdiga Cusub lagu magcaabo Injiil, haddana waxaa si gaar ah eraygan loogu yeeraa mid walba oo ka mid ah afarta qoraal ee ugu horreeya Axdiga Cusub oo kala ah Mateeyos, Maarkos, Luuqa, iyo Yooxannaa.[40]

Qoraalo La Mid Ah

Xigasho



  1. ↑ "nebigii Alle u soo direy reer [Israaiil|[banii Israaiil]] waa Nebi Ciise"
  2. ↑ "Maryam Maryama Maryam bintu Cimraan"
  3. ↑ "ingiriis: Mary, "Mariam"; carabi: ﻣﺮﻳﻢ, loo qoro: Marīam, loogu dhawaaqo: "Mariyam"; hooyo u ah: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "Nebi Ciise"; ama: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca""
  4. ↑ "taariikhdu ahayd qiyaastii 20 sano C.H"
  5. ↑ "100 ilaa 120 sano C.D"
  6. ↑ "Quraan, suurada 3aad (Al Cimraan), aayada 42aad"
  7. ↑ "sideeda qof ee loogu magac-daray suurad ka mid ah Boqol toban iyo afar Suuradood ee kitaabka Quraanka"
  8. ↑ "la kulmin wax nin ah ayaa waxay uureysatey ka dib na dhashay Sayid Ciise Masiixi"
  9. ↑ "Maryama bintu Cimraan waxay ahayd hooyo"
  10. ↑ "inta jeer ee kitaabka Quraanka lagu xusay Maryama way ka badan tahay inta jeer ay ku dhex-jirto Kitaabka Injiileed ee lagu soo dejiyay wiilkeeda Nebi Ciise Masiixi"
  11. ↑ "Baytulaxam oo ku taal dhulka ay Falastiiniyiintu degaan sanado badan ka hor bilowgii taariikhda miilaadiga"
  12. ↑ "qoyska reer Cimraan"
  13. ↑ "aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama"
  14. ↑ "culimada qaar waxay sheegeen in Maryama ay ka soo jeedo Nebi Haaruun"
  15. ↑ "hooyo u ah sheekhada Anna"
  16. ↑ "ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram"
  17. ↑ ""
  18. ↑ "aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seey"
  19. ↑ ""
  20. ↑ "suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ)"
  21. ↑ "diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle"
  22. ↑ "Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint)"
  23. ↑ "Maryama hooyoda Nebi Ciise"
  24. ↑ "Qur'aan, suurada 3aad (Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ) "Qoyskii Cimraan"), [aayad]]a 33aad"
  25. ↑ "Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas"
  26. ↑ "Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed"
  27. ↑ "ingiriis: Miriam, Miryām of ʻAmrām, "Miryamadii Amran"; carabi: ﻣﺮﻳﻢ, loogu dhawaaqo: "Maryama", sidoo kale: ﻣﺮﻳﻢ ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: Maryama Cīmran, "Maryam Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Miryām; loogu dhawaaqo: "Miryam"; Hebrew: מִרְיָם, loogu dhawaaqo "Miryam""
  28. ↑ Qoyska Cimraan
  29. ↑ Miryama Miriyama Miryama bintu Cimraan
  30. ↑ "Quraanka Kariimka ah ee Ilaahay u soo waxyooday Nebi Muxamed"
  31. ↑ "soddon jirsaday ayuu bilaabay fidinta diinta, iyo in uu u digo dadka reer bani Israaiil"
  32. ↑ "Sadex sano ka dibna samada ayuu u kacay"
  33. ↑ "ingiriis: Jesus, "Jiisas"; carabi: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "nebi Ciise"; sidoo kale: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca""
  34. ↑ "Sayid Ciise Masiixi waxaa Alle (s.w) ku soo dejiyay diinta Masiixiyad"
  35. ↑ "diinta Masiixiyada sidoo kale loo yaqaano diinta Kiristaanka"
  36. ↑ "kitaabka Quraanka kariimka ee la siiyay Nebi Muxamedﷺ"
  37. ↑ "Nebi Ciise masiixi waa nebiga labaad ee ugu dambeeyay anbiyada Alle"
  38. ↑ Injiil Kitaabka Injiil
  39. ↑ ingiriis: bible; carabi: ﮐﺘﺎﺏ ﻋﻴﺴﻰ; "kitaabu ciisah"
  40. ↑ Axdiga Cusub
Waxaa laga keenay "https://so.wikipedia.org/w/index.php?title=Maryam&oldid=262934"