San Diego

Ka Wikipedia
Kani waa maqaal ku saabsan caasimada San Diyeego, Kaliforniya, Maraykanka. Haku khaldin Degmada San Diego
Boga "San Diyego" waxaa laga soo toosiyay halkan.
San Diego, Kaliforniya
Caasimada San Diego
Sawirada kor ilaa hoos, bidix ila midig: Dabaqyada dhaadheer San Diego, Buundada Koronado , Xarunta Balboa Park, Serra Museum ee Beerta Presidio iyo aqalka Old Point Loma lighthouse
Flag
Seal
Nickname(s): 
Caasimada ugu fiican Ameerika
Motto(s): 
Semper Vigilans (Latino u dhiganta "Waligeed Sareeysa")
San Diego, Kaliforniya is located in USA
San Diego, Kaliforniya
San Diego, Kaliforniya
Meesha kaga taalo wadanka Maraykanka
Wadan Maraykanka
GobolKalifornia
Degmo San Diego
La aasaasayLuuliyo 16, 1769
Dowlada hooseMaarso 27, 1850[1]
Dowlada
 • NuucaDuq-magaalo[2]
 • BodyGolaha Caasimada San Diego
 • Duqa-magaaladaKevin Faulconer[3]
 • Xeer ilaaliyaha CaasimadaJan Goldsmith[4]
 • Golaha Caasimada[5]
Area372.40 sq mi (964.51 km2)
 • Land325.19 sq mi (842.23 km2)
 • Water47.21 sq mi (122.27 km2)  12.68%
Joogga422 ft (129 m)
Highest elevation1,591 ft (485 m)
Lowest elevation
0 ft (0 m)
Tirada dadka
(Luuliyo 1, 2014)[9]
 • Caasimad1,381,069
 • Rank1aad Degmada San Diego
2aad Kaliforniya
8aad wadanka Maraykanka
 • Cufnaanta dadka4,003/sq mi (1,545.4/km2)
 • Urban
2,956,746 (15aad)
 • Metro
3,095,313 (17aad)
Magac kaleSan Diegan
Aag saacadeedUTC−8 (Pacific)
 • Xagaa (DST)UTC−7 (PDT)
ZIP kode[10]
92101–92124, 92126–92132, 92134–92140, 92142, 92143, 92145, 92147, 92149–92155, 92158–92161, 92163, 92165–92179, 92182, 92186, 92187, 92190–92199
Area kodeArea kode 619, 858
FIPS kode06 66000
Astaanta GNISGNIS 4
Websitewww.sandiego.gov


San Diego /n dˈɡ/ waa caasimad weyn oo ku taala gobolka Kalifornia, ee wadanka Maraykanka, taasi oo xigta ama cidhifka u saaran Badweynta Baasifik ee Koonfurta gobolka Kaliforniya. Caasimadani waxay dhacdaa qiyaastii 120 mayl (190 km) koonfurta Caasimada Los Angeles waxayna xad la wadaagtaa wadanka Meksiko.

Caasimada San Diego waxay leedahay bulsho lagu qiyaasay 1,381,069 sida ku xusan tirokoob dowlada dhexe ee Maraykanku sameeysay Luuliyo 1, 2014. Waxaa sidoo kale tirokoobtaasi lagu ogaaday in San Diego tahay caasimada sideedaad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka, iyo magaalada labaad ee ugu weyn gobolka Kaliforniya. Sida taariikhdu xustey, caasimada San Diego waa meesha ku dhalatay gobolka Kaliforniya[11] waxayna caan ku tahay cimilada degan sanadkoo dhan, biyaha dabiiciga ah, dekedaha dabiiciga ahee dhaadheer, xeebaha bilicda san leh, iyo rukunka ay u tahay Ciidamada Ilaalada Badaha Maraykanka (U.S Navy).

Taariikh ahaan waxaa deegaanka San Diego waligoodba soo degenaan jirey qabiilka Kumeyaay ee dadka asal ahaan loogu yimid qaarada Ameerika ee loo yaqaano Hindida Cas. Qiyaastii 1542dii ayaa sahamiyihii ugu horeeyay ee reer Yurub ahi yimid deegaanka San Diego; ninka la odhan jiey Juan Rodriuez Kabrillo oo ahaa Isbaanish ayaa sheegtay deegaanka San Diego asagoo matalaya boqortooyadaii Isbayn. Boqortooyada Isbayn oo wakhtigaasi gumeysaneysay deegaanda koonfurta Waqooyiga Ameerika oo u bixisey "Meksiko Cusub" ayaa deegaanka San Diego iyo meelo badan oo Kaliforniya ah ka abaabushay maamul hoos tega Meksikoda Cusub. Si kastaba ha ahaatee, 1821kii ayaa Meksiko xoriyada ka qaadatey boqortooyadii Isbayn, goortaasi oo Kaliforniya la jaanqaadey maamulkaasi cusub. Dagaalkii Mareykanka iyo Meksiko ee 1850kii ayaa Kaliforniya oo dhan ku raacdey wadanka Maraykanka, sidaasi oo San Diego ku noqotey cari Maraykan.

Caasimada San Diego waa fadhiga dowlada Degmada San Diego, waana xarun weyn oo dhaqaalaha iyo ganacsiga ee gobolka. Caasimada San Diego iyo Tijuana metropolitan waa mid ka mid ah deegaanda ugu bulshada badan galbeedka wadanka Maraykanka. Sidoo kale waxaa deegaankani caan ku yahay dalxiiska, tamashlaha, dabaasha, ganacsiga caalamiga ah, waxsoosaarka wershadaha, xarumaha ciidamada qalabka sida ee Maraykanka iyo xarumo waaweyn oo hoostega Wasaarada Difaaca Wadanka.

Sidoo kale waxaa San Diego ku yaala Jaamacada Kaliforniya, Xarunta San Diego oo ah mid ka mida kuwa ugu aqoonta badan deegaanka. Waxaa iyadna ku yaala Caasimadan iyo agagaarkeeda sheeybaadhyo cilmibaadhis, xarumo caafimaad iyo xarumo biyoteknooloji.


Taariikh[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Dhacdooyinka Taariikhiga

Boqortooyadii Isbayn 1769–1821
Boqortooyadii ugu horeeysay Meksiko 1821–1823
Gobolada Midoobey Meksiko 1823–1848
Maraykanka 1848–wakhti xaadirkan

Full length portrait of a man in his thirties wearing a long robe, woman and child visible behind him and dog to his left
Qabiilka Kumeyaay waa dadka ku noolaa San Diego ka hor intaanay iman gumeystihii reer Yurub.
Man in his twenties or thirties standing transfixed in front of a cross his height, five onlookers
Magacraadintii Caasimada, Didacus of Alcalá iyo asxaabtiisa
Dhismayaasha ugu da'da weyn San Diego ee xaafada de Alcalá

Deegaanka caasimada San Diego waxaa markii ugu horeeysay lagu magacaabay San Miguel oo loogu magacdaraayay ninkii ugu hore yimid deegaanka sanadkii 1542. Laakiin waxaa magaca San Diego bixiyey nin la odhan jirey Sebastián Vizcaíno sanadkii 1602dii.[12]

Intaanu iman nin cad waxaa deegaanka San Diego ku dhaqnaa dad ka mid kuwa asal ahaan loogu yimid qaarada Ameerika; gaar ahaan qabiilada San Dieguito iyo La Jolla.[13] Tirada ugu badan dadka ku dhaqnaa deegaankan ee Hindida Cas ka tirsanaa waa qabiilka Kumeyaay.[14][15]

Qofkii ugu horeeyay ee soo sahamiyay deegaanka wuxuu ahaa sahamiye Bortaqiis ah oo la odhan jirey Juan Rodríguez Cabrillo, kaasi oo ku socday markab lagu magacaabi jirey San Salvador oo watay calanka boqortooyadii Isbayn; sidaasi ayay dowladii Isbayn ku sheegatay deegaankaasi.[16] Si kastaba ha ahaatee, Noofembar 1602 ayaa nin la odhan jirey Sebastián Vizcaíno dowladii Meksikada Cusub u soo dirtey inuu soo xadeeyo deegaanada Kalifornia iyo nawaaxigeeda. Goortii uu soo gaadhay dekeda gacanka San Diego ayaa wuxuu ku dhawaaqay magaca magaaladaasi oo uu ku sharfayay mid ka mid aha askartiisa.[17]

Dhismihii ugu horeeyay wuxuu ahaa Maayo 1769dii goortaasi oo laga taagay guryo dhowr ah oo iskugu jira meelo diinta Masiixiga lagu baro dadka deegaanka iyo guryo kooban.[18]


Bulshada[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Noocyada Bulshad 2010[19] 1990[20] 1970[20] 1940[20]
Cadaan 58.9% 67.1% 88.9% 96.9%
—Ahayn-Hispanik 45.1% 58.7% 78.9%[21] n/a
Madoow ama Afrikan Ameerikan 6.7% 9.4% 7.6% 2.0%
Hispanik ama Latino (dhamaan) 28.8% 20.7% 10.7%[21] n/a
Aasiyaan 15.9% 11.8% 2.2% 1.0%

Caasimada San Diego waxaa ku dhaqan bulsho dhan 1,307,402 sida ay sheegtay dowlada dhexe tirokoob ay samaysay sanadkii 2010ka. Caasimadu waxay ku fadhidaa dhul baaxadiisu dhan tahay 372.1 mayl labo laaban (963.7 km2).

Muuqaalka[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Muuqaalka Caasimada San Diego ee xeebta
Muuqaalka Habeenkii

Magaalooyinka Maraykanka[wax ka badal | wax ka badal xogta]


Magaalooyinka Maraykanka Gobolada Isku Tegay ee Ameerika
Atlanta  · Austin  · Boston  · Baltimore  · Bloomington  · Kolumbus, Ohio  · Chicago  · Dallas  · Denver  · Detroit  · Houston  · Honolulu  · Kansas City  · Los Angeles  · Las Vegas  · Memphis  · Miami  · Minneapolis · New York  · Nashville  · Oakland  · Omaha  · Orlando  · Phoenix, Arizona  · Portland  · Philadelphia  · Rochester  · San Antonio  · Saint Paul  · San Diego  · Seattle  · San Fransisko  · Washington D.C


Gobolada Maraykanka Gobolada Isku Tegay ee Ameerika
Alabama  · Alaska  · Arizona  · Arkansas  · Delaware  · Florida  · Fermont  · Firjiniya  · Houston  · Gobolka Joorjiya  · Gasiirada Rhode  · Galbeedka Firjiniya  · Hawaii  · Idaho  · Illinois  · Indiana  · Iowa · Kansas  · Kentucky  · Kalifornia  · Kolorado  · Konektikat  · Koonfur Karolina  · Koonfur Dakota  · Louisiana  · Maine  · Maryland  · Massachusetts  · Mishiigan  · Minnesota  · Mississippi  · Missouri  · Montana  · Nebraska  · Nevada  · Hampshire Cusub  · Jersey Cusub  · Meksiko Cusub  · New York (gobol)  · Ohio  · Oklahoma  · Oregon  · Pennsylvania  · Tennessee  · Tegsas (Texas)  · Utah  · Wyoming  · Washington (gobol)  · Waqooyi Karolina  · Waqooyi Dakota

Tixraac[wax ka badal | wax ka badal xogta]

  1. "Nuqul Archive". California Association of Local Agency Formation Commissions. Waxaa laga kaydiyay the original (Word) Bisha Labaad 21, 2013. Soo qaatay August 25, 2014.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |archive-date= (caawin)
  2. (PDF). City of San Diego http://docs.sandiego.gov/citycharter/Article%20XV.pdf. Soo qaatay November 5, 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  3. "Nuqul Archive". The City of San Diego. Waxaa laga kaydiyay the original Bisha Kow iyo Tobnaad 4, 2014. Soo qaatay October 16, 2014.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |archive-date= (caawin)
  4. . The City of San Diego http://www.sandiego.gov/cityattorney/. Soo qaatay September 22, 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  5. . City of San Diego http://www.sandiego.gov/citycouncil/. Soo qaatay December 10, 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  6. Template:Cite US Gazetteer
  7. Template:Cite GNIS
  8. http://www.city-data.com/us-cities/The-West/San-Diego-Geography-and-Climate.html. Soo qaatay October 16, 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  9. https://www.census.gov/content/dam/Census/newsroom/releases/2015/cb15-89_graphic.jpg
  10. . United States Postal Service https://tools.usps.com/go/ZipLookupAction!input.action. Soo qaatay November 19, 2014.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  11. McGrew, Clarence Alan. American Historical Society http://books.google.com/books/about/City_of_San_Diego_and_San_Diego_County.html?id=nc8KiryvkdYC. Soo qaatay July 23, 2011.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  12. Ide, Arthur Frederick (Fall 1976). Journal of San Diego History. 22 (4) https://www.sandiegohistory.org/journal/76fall/saint.htm.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  13. Gallegos, Dennis R. (editor). 1987. San Dieguito-La Jolla: Chronology and Controversy. San Diego County Archaeological Society, Research Paper No. 1.
  14. . kumeyaay.info http://www.kumeyaay.info/kumeyaay_indians.html. Soo qaatay July 1, 2010.  Maqan ama ebar |title= (caawin)Template:Unreliable source?
  15. "Nuqul Archive" (PDF). National Estuarine Research Reserves via NOAA. Waxaa laga kaydiyay the original (PDF) October 18, 2011. Soo qaatay July 27, 2012.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); line feed character in |publisher= at position 9 (caawin)
  16. "Nuqul Archive". Sandiegohistory.org. Waxaa laga kaydiyay the original Bisha Shanaad 5, 2009. Soo qaatay March 12, 2011.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |archive-date= (caawin)
  17. . Sandiegohistory.org https://www.sandiegohistory.org/journal/67october/began.htm. Soo qaatay March 12, 2011.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  18. "Nuqul Archive". Sandiegohistory.org. Waxaa laga kaydiyay the original Bisha Laba iyo Tobnaad 24, 2015. Soo qaatay May 4, 2011.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin); Hubi qiimaynta taariikhda: |archive-date= (caawin)
  19. "Nuqul Archive". U.S. Census Bureau. Waxaa laga kaydiyay the original 2012-08-02. Soo qaatay 2015-09-16.  Barameter aan la aqoon |ciwaan= ignored (caawin)
  20. 20.0 20.1 20.2 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named census
  21. 21.0 21.1 From 15% sample