Jump to content

Degoodi

Ka Wikipedia
Dagoodi
Meelaha ay ku badan yihiin
Wanlaweyn waa magaalo qadiimi ah oo taariikh dheer leh. Waa degmo ay wada degaan Soomaalida oo dhan, hase yeeshee asal ahaan degmada waxaa degan Shanta Caalimood, oo u kala baxaan shan beelood:

1. Hubeer 2. Barbaare 3. Jambaluul 4. Erdho 5. Hiifmuge

Beelahaas waxay degaan magaalada iyo tuulooyinka ku xeeran degmada. Guddoomiyaha degmada wuxuu ka tirsan yahay beesha Erdho, oo ah beesha ugu badan ee dega magaalada gudaheed. Degmada Wanlaweyn waxay hoos timaadaa 597 tuulo, waxaana ay caan ku tahay ganacsiga xoolaha iyo dhaqashadeeda.

Dadku waa dad ku fiican dhaqashada xoolaha iyo beeraha, waxayna dhaqdaan geela, lo'da, iyo ariga. Wanlaweyn waxay sidoo kale caan ku tahay wax soo saarka beeraha, iyadoo degmo barwaaqo ah oo nabadeed ah.

Sidoo kale, dadka deegaanka waa xoolo-dhaqato, waxaana ay si weyn ugu mashquulsan yihiin wax soo saarka beerahooda. Degmada Wanlaweyn waa mid ka mid ah degmooyinka ugu horeeya ee hoos yimaada gobolka Shabeelaha Hoose.

Wanlaweyn waxaa ku yaal saldhigga milatari ee Belidoogle, oo ay ku sugan yihiin ciidanka gaarka u tababaran ee Soomaaliya iyo tababarayaal Mareykan ah. Wanlaweyn sidoo kale waa magaalo Soomaali u ilbaxsan, oo ka tirsan maamulka Koofur Galbeed ee Soomaaliya.

n/a
 Kenya n/a
 Itoobiya n/a
Luqada

Somali, English, Swahili,

Diinta

Islam (Sunni)

Dadka ay dhalyo wadagaan

Dir, Hawiye and other Samaale groups.

Dagoodi (Af Ingiriis : Dagodi; Af Carabi : ar‎) waa beel ka mid ah Beelweynta Gardheere Samaale[1] ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya, Kiinya iyo Itoobiya.[2][3][4][5][6][7]

Hordhac

Beesha Degoodiya waxay ka tirsan tahay beelweynta Saransoor Gardheere Samaale ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika.[8] Ilma Saransoor waa afar oo kala ah: Gaaljecel Saransoor, Dagoodiye Saransoor, Ciise Saransoor iyo Masarre Saransoor.[9]

Shaxda Beesha

  • Gardheere Samaale[10]
    • Degoodiya
    • Gaaljecel
    • Masarre
    • Ciise

Samaale

Samaale, waa aabaha faraca koox beelo waaweyn oo ka tirsan Soomaalida. Beelahaasi waxaa ka mid ah Dirta, Hawiyeha, Gardheere, Meyle, Ajuuraanka kuwaasi oo dhamaantood laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika.[11] Intaas waxaa dheer, beelaha Samaale waxay si rasmi ah u degaan Soomaaliya, Itoobiya . Sidoo kale waxaa tiro fiican degan tahay gobolka NFD ee wadanka Kiinya.

Sidoo kale fiiri

Tixraac

  1. Somali clans, Cali Jimcaale Axmed, 2001
  2. . Adonis & Abbey. p. 10 https://books.google.co.uk/books?id=CXUwAQAAIAAJ.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  3. Lewis, I. M. (1999). A pastoral democracy : a study of pastoralism and politics among the Northern Somali of the Horn of Africa. Said S. Samatar. Hamburg: LIT. ISBN 3-8258-3084-5. OCLC 4326063
  4. Lewis, I. M. (1994). Blood and bone : the call of kinship in Somali society. Internet Archive. Lawrenceville, N.J. : Red Sea Press. ISBN 978-0-932415-92-9.
  5. The invention of Somalia. Ali Jimale Ahmed. Lawrenceville, NJ: Red Sea Press. 1995. ISBN 0-932415-98-9. OCLC 31376757
  6. The invention of Somalia. Ali Jimale Ahmed. Lawrenceville, NJ: Red Sea Press. 1995. ISBN 0-932415-98-9. OCLC 31376757
  7. https://www.the-star.co.ke/opinion/columnists/2021-01-18-degodia-are-model-nationalists-not-secessionists/
  8. Chapin Metz, ed., Helen. The Federal Research Division of the Library of Congress http://countrystudies.us/somalia/66.htm. Soo qaatay 18 June 2016.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
  9. https://xmilsom.files.wordpress.com/2015/03/soomaalya-saxsaxxx115-cover.pdf Waxaa qoray: xuseen Axmed Salaad
  10. https://xmilsom.files.wordpress.com/2015/03/soomaalya-saxsaxxx115-cover.pdf Waxaa qoray: xuseen Axmed Salaad
  11. Chapin Metz, ed., Helen. The Federal Research Division of the Library of Congress http://countrystudies.us/somalia/66.htm. Soo qaatay 18 June 2016.  Maqan ama ebar |title= (caawin)
Wikimedia Commons waxee heysaa war la xiriiro: